Đề bài: Phân tích truyện An Dương Vương và Mỵ Châu – Trọng Thủy.
Bài giảng: Truyện An Dương Vương Và Mỵ Châu – Trọng Thủy – Cô Trương Khánh Linh (GV )
Truyện An Dương Vương và Mỵ Châu – Trọng Thủy là một trong những truyền thuyết nổi bật trong chuỗi truyền thuyết của thời Âu Lạc. Tác phẩm với cái kết bi tráng, nước mất nhà tan đã trở thành bài học sâu sắc về quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Tác phẩm xoay quanh ba nhân vật chính: An Dương Vương, Mỵ Châu và Trọng Thủy, mỗi người có tính cách, hoàn cảnh riêng, qua đó thể hiện những bi kịch khác nhau.
Đầu tiên về nhân vật An Dương Vương. Ông là vị vua anh minh, sáng suốt trong công cuộc dựng nước và giữ nước. Ông đã có một quyết định táo bạo và đúng đắn là dời đô từ Nghĩa Lĩnh về Cổ Loa, tạo điều kiện cho đất nước phát triển. Không chỉ vậy, để ngăn chặn quân xâm lược, ông còn cho xây thành Cổ Loa với 9 bức tường kiên cố, với sự giúp sức của Rùa Vàng, 9 bức tường khiến kẻ thù khó có thể xâm phạm. Không chỉ vậy, khi được Rùa Vàng trao vuốt, anh còn đi tìm người biết chế tạo nỏ thần. Vì có tài thao lược và tầm nhìn xa nên khi Triệu Đà kéo quân sang đã bị quân ta đánh bại. Nhưng ông cũng là người mất cảnh giác trước kẻ thù của mình.
Với lợi thế chín thành và nỏ thần, An Dương Vương đã bất khả kháng trước âm mưu thâm độc của Triệu Đà: cầu hôn Mị Châu. Không mảy may nghi ngờ, ông lập tức gả con gái cho giặc, không hề có chủ trương phòng bị hay biện pháp đối phó. Anh ta vô cùng uể oải, có lẽ anh ta đã ngủ quên trên chiến thắng nên đã có nỏ thần mà quên đi những âm mưu thâm độc của kẻ thù. Sự thiếu cảnh giác, chủ quan đó càng được đẩy lên cao độ khi binh lính báo tin Triệu Đà đang kéo quân sang xâm lược, An Dương Vương vẫn thản nhiên nói: “Nỏ thần ta không sợ Đà”. . Ông vẫn tin vào sức mạnh của nỏ mà không có hành động chống lại quân xâm lược. Ngày xưa anh thông minh sáng suốt mà bây giờ anh chủ quan quá. Chính vì sự thiếu cảnh giác đó mà ông đã rơi vào hai bi kịch lớn: bi kịch mất nước, thua trận, bị kẻ thù truy đuổi đến cùng phải cầu cứu Rùa Vàng. Và đau đớn hơn là bi kịch khi chính tay mình giết chết đứa con gái duy nhất của mình. Dù đau đớn nhưng anh không thể làm khác được. Chàng lấy chiếc sừng tê giác và hóa thân xuống nước để sống trường sinh bất tử. Đây là một hình thức phổ biến trong dân gian, cái chết của An Dương Vương được bất tử hóa và làm đẹp. An Dương Vương tuy có tội nhưng vô tình nên được kéo dài tuổi thọ như một sự bù đắp. Nhưng nó vẫn là tội lỗi nên không thể tiếp tục sống trên trần gian, cũng không có một kết cục huy hoàng như Thánh Gióng.
Nhân vật thứ hai là Mị Châu, nàng là tội nhân của bi kịch nước mất nhà tan. Lấy chồng Trọng Thủy, nàng hết lòng yêu thương, tin tưởng chồng, không chút đề phòng vì cha nàng cũng phòng bị nên nàng không mảy may nghi ngờ. Trước đề nghị được cho xem nỏ thần của Trọng Thủy, nàng nhận lời ngay, không cần ai đồng ý, dù đó là bảo vật quốc gia, liên quan đến vận mệnh đất nước. Đây cũng là dịp để Trọng Thủy đổi nỏ. Sự bất cẩn của nàng đã làm lộ bí mật nước mất nhà tan, là nguyên nhân dẫn đến nước mất nhà tan. Nàng ngây thơ đến nỗi trước lời khuyên đầy ẩn ý của Trọng Thủy, nàng không chút nghi ngờ mà còn khuyên chồng: “Con ơi, nếu gặp cảnh biệt ly thì đau khổ lắm. Em có chiếc áo gấm thường mặc trên người, đi đâu cũng được. Tôi đi, tôi sẽ bứt lông, mắc kẹt ở ngã tư đường để làm dấu, để chúng ta cứu nhau”. Mị Châu chỉ nghĩ đến hạnh phúc nhỏ nhoi của mình mà quên đi vận mệnh lớn lao của đất nước. Lúc này lý trí đã bị trái tim chiếm giữ nên chị không còn cân nhắc, suy nghĩ mà chỉ nghe theo lời chồng. Nhờ chiếc lông ngỗng mà quân Triệu Đà đuổi theo An Dương Vương, cuối cùng nàng bị vu oan là một bi kịch đau đớn nhất trong cuộc đời nàng. Cái chết của Mỵ Châu là bài học đau xót cho muôn đời sau.
Trọng Thủy là một nhân vật vô cùng phức tạp, bị mắc kẹt giữa hai tham vọng tình yêu và cướp đoạt nên Trọng Thủy vừa là nạn nhân, vừa là tội phạm. Trọng Thủy lấy Mỵ Châu theo lệnh của cha, chàng không có tình cảm với Mỵ Châu. Vì vậy, Trọng Thủy sẵn sàng lừa Mị Châu cho xem và tráo nỏ thần, độc ác hơn Trọng Thủy còn lừa Mị Châu rải lông ngỗng để truy lùng An Dương Vương và con trai đến cùng. Mọi hành động của Trọng Thủy đều có dụng ý, sắp đặt trước nên Trọng Thủy không thể dung thứ. Cái chết bi thảm lao đầu xuống giếng là dành cho Trọng Thủy – một kẻ nham hiểm đã lừa dối vợ mình. Nhưng ở một khía cạnh khác, Trọng Thủy lại là nạn nhân trong bi kịch tình yêu. Đối với Triệu Đà, Trọng Thủy là người bề tôi trung thành, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nhưng cuối cùng, ông đã tự sát, theo quan niệm phong kiến, bất hiếu là tội lỗi lớn nhất của con người. Khi được sống trọn vẹn với tình yêu, Trọng Thủy trở nên bất hiếu. Về quan hệ với Mị Châu, có lẽ sau khi chung sống Trọng Thủy đã nảy sinh tình cảm với Mị Châu, lúc này Trọng Thủy bị giằng xé giữa nghĩa và tình. Vì vậy, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, cướp nước thành công, Trọng Thủy sống trong đau đớn, lòng dạ dày vò, Trọng Thủy tìm đến cái chết để giải thoát cho mình. Bi kịch ấy là lời tố cáo một cuộc chiến tranh phi nghĩa: không chỉ bên thua mà cả bên thắng đều chịu đau khổ như nhau.
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa cốt truyện lịch sử và yếu tố giả tưởng, thần thoại để tạo nên sự hấp dẫn, ly kỳ; đồng thời thể hiện thái độ, quan niệm, tình cảm của dân gian đối với nhân vật lịch sử. Xây dựng hình tượng nhân vật rất phức tạp. Đây là một hiện tượng đặc biệt trong truyện kể dân gian Việt Nam. Ngoài ra, tác phẩm sử dụng những chi tiết giàu ý nghĩa tượng trưng: hòn ngọc trai, cái giếng,..
Với sự kết hợp hài hòa giữa sự thật lịch sử và yếu tố kì ảo, tác phẩm là lời giải thích về nguyên nhân mất nước Âu Lạc. Đồng thời, qua tác phẩm cũng gửi gắm bài học lịch sử sâu sắc cho các thế hệ mai sau: bài học về tinh thần cảnh giác, bài học về cách xử lý công tư hợp lý, tình yêu quê hương và công việc. nước, giữa cá nhân và cộng đồng.
Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 10:
Các bài giải bài tập lớp 10 sách mới:
Truyen-an-duong-vuong-va-mi-chau-trong-thuy.jsp
Giải bài tập lớp 10 theo sách mới môn học