Đề bài: Giải thích câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.
Tôi đã từng nghe một câu nói rằng “Hãy cho tôi biết bạn của bạn là ai, tôi sẽ cho bạn biết bạn là người như thế nào”. Điều này chứng tỏ các yếu tố xung quanh ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc hình thành nhân cách con người. Bàn về vấn đề này, cha ông ta cũng đã có câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”.
Những bài học cha ông ta dạy thường sử dụng ngôn từ, hình ảnh rất gần gũi, giản dị. Hình ảnh Mực và Đèn không còn xa lạ với bất kỳ ai. Mực đen, ngày xưa được đúc thành thỏi, khi viết người ta mài với nước rồi nhúng vào bút lông để viết. Khi mực rơi vào quần áo thường để lại vết đen không tẩy được. Từ đó, người ta thường ví mực là những thứ đen tối và xấu xa. Đèn là một vật phát ra ánh sáng và được sử dụng để chiếu sáng một khu vực nhất định. Hình ảnh ngọn đèn được dùng để chỉ những điều sáng sủa, tốt đẹp và nhân ái. Qua hai hình ảnh đó, bài học mà ông cha ta đã dạy cho chúng ta là nếu thường xuyên tiếp xúc với người xấu thì cũng sẽ nhiễm thói hư tật xấu. Trên thực tế, chúng ta cũng sẽ trở thành những người tử tế. Đây là bài học vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
Khi con người sinh ra, gia đình là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất hình thành tính cách, nhân cách. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình hạnh phúc, yên ấm, nơi mọi người đều yêu thương và tôn trọng lẫn nhau, đứa trẻ sớm hình thành và học hỏi những điều tử tế. Những bài học từ gia đình được trẻ tiếp thu trực tiếp hay gián tiếp cũng phản ánh sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái. Nếu sinh ra trong một gia đình không hòa thuận, không hạnh phúc, trẻ sẽ thường trở thành những đứa trẻ tiêu cực, luôn phản ứng lại mọi thứ một cách gay gắt và bạo lực. Khi nhìn vào các nhóm tội phạm, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên, chúng ta mới cay đắng nhận ra rằng, những đứa trẻ này thường sinh ra trong những gia đình kém may mắn, cha mẹ bất hòa, thường xuyên phải chịu nhân chứng. Chứng kiến những sự việc bạo lực, đau lòng, sự thiếu quan tâm của cha mẹ khiến các em dễ bị sa ngã. Môi trường Mực hay Đèn trong gia đình ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc đến tính cách của trẻ. Vì vậy, cha mẹ và mọi người trong gia đình cần quan tâm, yêu thương nhau để con cái noi theo và trở thành người tử tế.
Yếu tố thứ hai ảnh hưởng đến nhân cách của một người đó là môi trường sống. Nếu môi trường xung quanh toàn những đối tượng xấu xa, lừa đảo, chà đạp lên nhau để sống thì một ngày nào đó chúng ta cũng sẽ tiêm nhiễm những thói hư tật xấu đó. Bài học chọn môi trường sống đã được học qua việc chọn nơi ở của mẹ Mạnh Tử. Bà đã không ngần ngại trải qua nhiều lần di chuyển với hy vọng con cái sẽ học được những điều tốt đẹp, kết quả của sự thay đổi đó là chúng ta có một người thầy vĩ đại Mạnh Tử của nhân dân. Rõ ràng hàng ngày tiếp xúc với những điều tử tế sẽ khiến người ta dần buông bỏ những tính toán trong lòng.
Bên cạnh đó, kết bạn cũng là một yếu tố rất quan trọng. Nếu bạn bè là ngọn đèn thì chính chúng ta cũng sẽ giác ngộ, sẽ nhận thức được đúng sai để hành động. Nếu chúng ta kết bạn với những người “cháy túi”, bị dụ dỗ làm việc xấu, dần dần chúng ta không nhận ra đâu là đúng sai, thì chúng ta sẽ sớm bị biến thành người xấu.
Để một đứa trẻ lớn lên trở thành người tử tế cần có sự tổng hợp của nhiều yếu tố, môi trường xung quanh ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình nhận thức của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là bản lĩnh của con người khi đứng trước những ngã rẽ của cuộc đời. Có những người sinh ra trong hoàn cảnh kém may mắn, họ biết vươn lên để xây dựng cho mình một cuộc sống tốt đẹp hơn. Nhưng cũng có người ỷ mình có bệ phóng tốt mà sống buông thả, sa ngã. Các yếu tố nêu trên rất quan trọng nhưng cũng chỉ là yếu tố bên ngoài. Ý thức và dũng khí lựa chọn con đường đi đúng đắn của mỗi cá nhân mới là yếu tố quyết định quan trọng nhất, chúng ta đừng đổ lỗi cho hoàn cảnh mà hãy xem xét lại bản thân trước khi quá muộn.
Những bài học ngàn đời cha ông dạy con cháu vẫn còn nguyên giá trị. Chúng ta cần có nhận thức đúng đắn và lập trường vững vàng khi vận dụng những bài học đó vào cuộc sống. Ai cũng mong những điều tốt đẹp sẽ đến, nếu không may sống gần Mực thì hãy sống sao cho “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.
Tham khảo thêm các bài văn mẫu lớp 7: Bài văn nghị luận xã hội khác:
Các bài giải bài tập lớp 7 sách mới có:
Giải bài tập lớp 7 theo sách mới môn học