Ngôi kể thứ 3 là gì? Đặc điểm, tác dụng và ví dụ minh họa

Ngôi kể thứ 3 được sử dụng khá phổ biến trong văn học với ưu điểm là tính khách quan cao. Vậy ngôi kể thứ 3 là gì? Mời bạn đọc cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Ngôi kể thứ 3 là gì? Cho ví dụ?

Ngôi kể thứ 3 là khi kể chuyện, tác giả thường ẩn mình/ giấu mình và gọi tên các nhân vật bằng tên của họ. Hay nói cách khác, khi kể chuyện theo ngôi thứ 3, tác giả là người ngoài cuộc, không tham gia trực tiếp vào câu chuyện nhưng lại có mặt ở khắp mọi nơi, biết hết mọi việc.

Ví dụ về ngôi kể thứ 3: Trong tác phẩm Làng, Kim Lân đã lựa chọn ngôi kể thứ 3 để thể hiện khách quan tình yêu làng, yêu nước của nhân vật Ông Hai.

Tác dụng của ngôi kể thứ 3 là gì?

Ngôi kể thứ 3 được sử dụng phổ biến trong văn học. Ưu điểm lớn nhất của ngôi kể này là tính linh hoạt và mang tính khách quan. Người kể có thể kể mọi chuyện; từ hành động, lời nói cho đến diễn biến tâm lí nhân vật, không bị gò bó trong một khuôn khổ nhất định.

Bên cạnh đó khi trần thuật, tác phẩm không bị giới hạn ở góc nhìn một nhân vật, tạo nên cái nhìn đa chiều hấp dẫn. Tuy nhiên, do tác giả kể chuyện theo hình thức trao quyền cho nhân vật nên thiếu tính chủ quan. Vì vậy, đôi khi những quan điểm mà tác giả muốn truyền đạt không được thể hiện rõ và sâu sắc.

Các ngôi kể chuyện khác trong văn học

Trong văn học, có 2 ngôi kể chính là:

• Ngôi kể thứ nhất
• Ngôi kể thứ 3

Ngôi kể thứ 3 là gì thì mình đã chia sẻ rất chi tiết ở trên. Vậy còn ngôi kể thứ nhất có đặc điểm gì nổi bật? Chúng ta sẽ cùng tìm luôn nhé!

Ngôi thứ nhất là gì?

Ngôi kể thứ nhất là việc người kể chuyện xưng “tôi”. Người kể trực tiếp kể ra những điều mình chứng kiến, nghe thấy, suy nghĩ,…

Nhân vật “tôi” trong cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất có thể là tác giả (thường gặp trong tự truyện, hồi ký). Đôi khi, “tôi” không phải là tác giả mà là một nhân vật trong tác phẩm. Ví dụ, Dế Mèn phiêu lưu ký được kể theo ngôi thứ nhất nhưng người kể chuyện không phải là Tô Hoài mà là Dế Mèn (nhân vật trong truyện).

Đặc biệt, khi kể chuyện theo ngôi thứ nhất, tác giả có thể thay đổi nhân vật kể chuyện.

Tác dụng của ngôi kể thứ nhất

• Dẫn dắt, kể lại toàn bộ câu chuyện một cách chân thực nhất.
• Nhờ có nhân vật “tôi” mà tuyến nhân vật phụ cũng hiện lên chân thực và tự nhiên nhất.
• Người kể chuyện không chỉ kể những điều “tôi thấy” mà còn miêu tả rõ nét những gì mà “tôi nghĩ”, “tôi cảm nhận”. Vì vậy, ngôi kể thứ nhất còn đảm nhận chức năng nhận thức xã hội và tự ý thức về bản thân.

Tuy nhiên, ngôi kể này cũng dễ mang lại cho người đọc cảm giác nhàm chán, đơn điệu do tác phẩm bị giới hạn ở góc nhìn của một nhân vật. Ngoài ra, khi kể chuyện theo ngôi thứ nhất cũng khiến tác phẩm thiếu đi tính khách quan.

Một số bài tập về ngôi kể chuyện

Ví dụ 1: Hãy chuyển ngôi kể của đoạn văn dưới đây thành ngôi kể thứ 3 và cho nhận xét.

“Ngày nào cũng vậy, suốt buổi tôi chui vào trong hang, lù hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, tôi đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được. (Dế Mèn phiêu lưu ký, Tô Hoài).

Lời giải:

Để chuyển thành ngôi kể thứ 3, ta chỉ cần thay từ “tôi” bằng từ “Dế Mèn”. Khi đó, đoạn văn mới có tính khách quan hơn so với đoạn văn cũ. Tất cả những sự việc đang xảy ra hiện lên trước mắt người đọc thông qua cách nhìn và giọng kể của người ngoài cuộc.

Ví dụ 2: Hãy thay đổi ngôi kể trong đoạn văn dưới đây thành ngôi kể thứ nhất và cho nhận xét.

“Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo già của bà chàng, con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình khẽ phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mún cười lại gần vuốt ve con mèo.” (Dưới bóng hoàng lan, Thạch Lam)

Lời giải:

Để đổi sang ngôi kể thứ nhất, ta thay tất cả từ “tôi” bằng “Thanh” là được.

=> Đoạn văn mới mang tính chủ quan nhiều hơn. Những sự việc được kể lại qua hồi tưởng của người trong cuộc trở nên giàu cảm xúc hơn.

Ví dụ 3: Hãy lựa chọn ngôi kể chuyện thích hợp cho các trường hợp sau:

1. Kể truyền thuyết, truyện cổ tích
2. Viết thư

Lời giải:

1. Ngôi thứ 3 để giữ không khí của truyện cổ tích và truyền thuyết. Đồng thời tạo khoảng cách rõ rệt giữa người kể với các nhân vật.
2. Nên dùng ngôi kể thứ nhất khi viết thư. Bởi nếu dùng ngôi kể thứ 3 thì nội dung thư bị thiếu chân thực đối với người nhận.

XEM THÊM:

• Âm đệm là gì? Ôn luyện kiến thức về âm đệm trong tiếng Việt
• Truyện cổ tích là gì? Cách phân loại, đặc trưng và ý nghĩa

Trên đây là bài viết giải thích ngôi kể thứ 3 là gì và các thông tin liên quan. Hy vọng sẽ mang đến cho quý bạn đọc nhiều kiến thức hữu ích!