Thực hiện phép nhân số thập phân với số thập phân

Trong khi phép nhân số thập phân với số tự nhiên có những đặc điểm tương đồng, thì phép nhân một số thập phân với một số thập phân đòi hỏi sự cẩn thận và tỉ mỉ hơn khi thực hiện phép tính này.

A. Phần lý thuyết

2. Bước đầu tiên khi muốn nhân một số thập phân với một số thập phân là gì?

Mọi phép tính đều tuân theo các quy tắc cụ thể và phép nhân giữa hai số thập phân cũng không ngoại lệ. Cùng tìm hiểu các bước thực hiện như sau:

Bước 1: Đặt phép tính như bình thường.

Bước 2: Thực hiện phép nhân như khi nhân hai số tự nhiên với nhau.

Bước 3: Sử dụng dấu phẩy để tách các chữ số trong kết quả, ứng với chữ số phần thập phân của hai thừa số đã biết, tính từ phải qua trái.

3. Dạng bài toán đặc biệt khi nhân một số thập phân với một số thập phân

Chúng ta sẽ tìm hiểu một loại bài toán đặc biệt trong phép nhân, đó là nhân một số thập phân với các số như 0,1; 0,01; 0,001; 0,0001;...

* Quy tắc : Để nhân một số thập phân với các số như 0,1; 0,01; 0,001; 0,0001;..., chỉ cần di chuyển dấu phẩy của số thập phân sang bên trái tương ứng một, hai, ba, bốn,... chữ số.

* Cách thực hiện phép nhân : Trong bài toán này, chúng ta có thể áp dụng quy tắc và tính nhẩm để tìm ra kết quả chính xác mà không cần đặt tính.

* Lưu ý : Trong trường hợp số thập phân đã cho có phần nguyên có ít chữ số hơn số chữ số 0 của 0,1; 0,01; 0,001;..., chúng ta có thể thêm một chữ số 0 vào bên trái phần nguyên và thực hiện phép nhân như thường lệ.

B. Bài tập thực hành

1. Giải và tính toán ngay lập tức

a) 4,5 x 2,3

b) 9,11 x 1,2

c) 0,125 x 2,14

d) 2,78 x 5,41

2. Tính nhanh

a) 13,6 x 0,1

b) 213,1 x 0,01

c) 98,2 x 0,001

d) 25,8 x 0,0001

Bài giải minh họa

1. Thực hiện phép nhân số thập phân với số thập phân, ta có:

a) 4,5 x 2,3

4,5

x

2,3

"-

135

90

"-

10,35

Thực hiện các bước sau:

Bước 1: Đặt tính.

Bước 2: Nhân như nhân hai số tự nhiên thông thường, từ phải qua trái.

3 nhân 5 bằng 15, viết 5 và nhớ 1

3 nhân 4 bằng 12, thêm 1, được 13

=> Kết quả phép nhân thứ nhất là 135

2 nhân 5 bằng 10, viết 0, nhớ 1

2 nhân 4 bằng 8, thêm 1, được 9

=> Kết quả phép nhân thứ hai là 90

Xếp thẳng cột tương ứng rồi cộng hai kết quả với nhau, ta được 1035.

Bước 3 : Đếm phần thập phân của cả hai thừa số đã cho, bao gồm 2 chữ số, nên ta dùng dấu phẩy tách hai chữ số ở phần tích, kết quả cuối cùng là 10,35.

Các câu b), c), d): Hãy giải tương tự như đã hướng dẫn ở trên để tìm ra đáp án chính xác.

2. Áp dụng quy tắc nhân một số thập phân với các số 0,1; 0,01; 0,001; 0,0001;...

*Gợi ý đáp án:

a) 1,36

b) 2,131

c) 0,0982

d) 0,00258

Hi vọng với những kiến thức mà bài viết đã chia sẻ trên đây, các em sẽ học tốt hơn phần nhân một số thập phân với một số thập phân. Hãy ôn luyện chăm chỉ ở nhà để chuẩn bị cho những bài học tiếp theo.