Quản trị nguồn nhân lực là gì? Vai trò, mục tiêu và chức năng

Con người được xem là nguồn lực lớn nhất trong tổ chức. Theo đó, vai trò của quản trị nguồn nhân lực cũng quan trọng không kém. Mặc dù công nghệ ngày càng phát triển vượt bậc, thay thế con người ở nhiều vị trí, tuy nhiên, quản trị nguồn nhân lực vẫn là chức năng thiết yếu trong mỗi doanh nghiệp.

Vậy quản trị nguồn nhân lực là gì, vai trò, mục tiêu và chức năng của quản trị nguồn nhân lực?

Quản trị nguồn nhân lực là gì?

Quản trị nguồn nhân lực là quá trình thực hiện các chiến lược nhất quán để quản lý con người trong một tổ chức như hoạch định, tổ chức, điều phối và quản lý nhân viên nhằm thực hiện tầm nhìn sứ mệnh, mục tiêu và mang lại hiệu quả tối ưu cho doanh nghiệp. Việc này cũng bao gồm tuyển dụng, đào tạo, khen thưởng, tạo động lực thúc đẩy và giữ chân nhân viên.

Đồng thời, quản trị nguồn nhân lực cũng quan tâm đến sự thay đổi tổ chức và duy trì quan hệ tốt đẹp với nhân viên, cân bằng giữa các hoạt động trong tổ chức cùng các chính sách phù hợp với luật pháp của chính phủ.

Vai trò của quản trị nguồn nhân lực

Đầu tư vào nhân sự và hỗ trợ họ một cách có chiến lược có thể nâng cao sự hài lòng và thúc đẩy hiệu suất làm việc. Do đó, vai trò của quản trị nguồn nhân lực trong doanh nghiệp là rất quan trọng để công ty phát triển về lâu dài.

Quản trị nguồn nhân lực đóng vai trò đáp ứng và bố trí đầy đủ nhân sự vào từng vị trí trong bộ máy tổ chức của công ty. Ngoài ra, tầm quan trọng của công việc này còn được thể hiện như sau:

• Tạo điều kiện phát triển nghề nghiệp: Nhờ các chính sách phù hợp mà nhân viên được training, đào tạo bài bản, điều này giúp họ có nhiều hơn các cơ hội thăng tiến trong tương lai. Tài năng của họ có thể được sử dụng và phát triển ở nhiều công ty, lĩnh vực khác nhau.

• Giúp một cá nhân làm việc theo nhóm hiệu quả: Quản trị hiệu quả nguồn nhân lực sẽ hướng dẫn cho các cá nhân cách làm việc nhóm. Nhờ đó, tinh thần đồng đội và hiệu suất công việc có thể được nâng cao.

• Định hướng tương lai: Quản trị nguồn nhân lực đào tạo nhân viên liên tục, nhờ đó có thể xác định được những nhân viên tiềm năng để thăng chức trong tương lai cho các công việc cấp cao.

• Phân công đúng người: Nếu tuyển dụng có chiến lược nhân sự và phương pháp hiệu quả thì công ty sẽ tuyển được đúng người vào đúng việc. Khi nhân viên hài lòng với công việc sẽ hạn chế tình trạng bỏ việc, tiết kiệm chi phí và thời gian tuyển dụng, đào tạo.

• Cải thiện nền kinh tế: Có thể nói, nếu quản lý nguồn nhân lực hiệu quả, hiệu suất tăng và lợi nhuận cao hơn sẽ góp phần cải thiện nền kinh tế.

Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực

Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực là xây dựng và duy trì văn hóa doanh nghiệp, quan tâm đến sự phát triển của nhân viên, bảo vệ họ khỏi sự phân biệt đối xử. Đảm bảo từng người, từng bộ phận làm việc theo đúng mục tiêu và nhiệm vụ đã đặt ra.

Đồng thời tìm ra những phương pháp hiệu quả để giáo dục nhân viên và thực thi chính sách của công ty.

Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực có thể được chia thành bốn loại lớn:

• Mục tiêu xã hội: Các biện pháp đưa ra nhằm giúp người lao động ý thức được trách nhiệm về đạo đức xã hội, góp phần làm cho xã hội ngày càng phát triển và văn minh. Điều này cũng bao gồm các vấn đề pháp lý về điều kiện làm việc bình đẳng, giúp làm giảm tỷ lệ thất nghiệp của đất nước.

• Mục tiêu của doanh nghiệp: Các hoạt động bao gồm việc đào tạo, thuê đúng số lượng nhân viên, giữ chân nhân viên, khai thác nhân tài và sử dụng hiệu quả nội lực về con người, nhằm giúp họ phát huy hết khả năng của mình. Nhờ đó, giúp doanh nghiệp hoàn thành các mục tiêu một cách hiệu quả và tiết kiệm thời gian nhất.

• Mục tiêu chức năng: Những hướng dẫn, lời khuyên và khuyến khích các nhân viên hoàn thành công việc hiệu quả, đồng thời luôn có trách nhiệm cống hiến và phục vụ cho công ty một cách toàn tâm, toàn ý nhất.

• Mục tiêu cá nhân: Đảm bảo rằng mỗi nhân viên đều nhận được những bài học, kỹ năng, lợi ích và được thể hiện khả năng của họ. Đồng thời, duy trì sự hài lòng và tạo động lực để họ phát triển bằng những khen thưởng, thăng tiến trong công việc.

4 Chức năng quan trọng của quản trị nguồn nhân lực

1. Thu hút, tuyển chọn, bố trí nhân sự
2. Đào tạo, phát triển đội ngũ
3. Sử dụng, duy trì lực lượng nhân sự
4. Dịch vụ cho nguồn nhân lực

1. Thu hút, tuyển chọn, bố trí nhân sự

Chức năng đầu tiên phải kể đến trong việc quản trị nguồn nhân lực chính là thu hút, tuyển chọn và bố trí nhân sự. Việc này bắt đầu từ việc tìm hiểu nhu cầu nhân sự của công ty, các vị trí đang cần nhân sự và hoạch định kế hoạch tuyển dụng.

Người quản trị nguồn nhân lực cần tìm hiểu rõ tính chất từng công việc, nắm được khả năng chi trả của doanh nghiệp để tiến hành tìm kiếm nhân sự phù hợp.

>> Tham khảo:

• Các trang web tuyển dụng phổ biến hàng đầu hiện nay
• Top 10 trang web đăng tin tuyển dụng miễn phí

2. Đào tạo, phát triển đội ngũ

Một chức năng cốt lõi khác của quản trị nguồn nhân lực chính là đào tạo, phát triển đội ngũ. Đây là chức năng tập trung vào quá trình tổ chức các hoạt động đào tạo, hướng nghiệp, cập nhật kiến thức, kỹ năng mới, cách quản lý công việc hiệu quả cho nhân viên.

Chức năng này là một quá trình phức tạp do bộ phận nhân sự thực hiện thông qua các phương pháp khác nhau, giúp nhân viên phát huy tối đa khả năng và đóng góp công sức của mình vào sự phát triển của công ty.

>> Tham khảo: Kế hoạch đào tạo nhân viên và quy trình đào tạo nhân viên mới

3. Sử dụng, duy trì lực lượng nhân sự

Chế độ đãi ngộ chắc chắn không phải là điều duy nhất để giữ chân nhân tài. Các nhà quản trị nhân sự cần chủ động giải quyết các vấn đề về môi trường làm việc, văn hóa tổ chức, mối quan hệ giữa nhân viên với đồng nghiệp và doanh nghiệp.

4. Dịch vụ cho nguồn nhân lực

Các chính sách đãi ngộ nhằm đảm bảo quyền lợi cho nhân viên như lương thưởng, bảo hiểm, các chế độ phúc lợi khác.

Người làm quản trị nhân lực cần đề xuất và triển khai kế hoạch về các chính sách này. Đồng thời giải quyết các vấn đề phát sinh giữa nhân viên với doanh nghiệp, đảm bảo cả hai bên đạt được thỏa thuận hợp lý.

Ngoài ra, nhà quản trị cũng cần đưa thông tin các vấn đề quan trọng từ phía lãnh đạo cho toàn bộ nhân viên trong công ty.

Một số chế độ đãi ngộ tại Google - một trong những nơi làm việc tốt nhất thế giới do Business Insider bình chọn:

• Khi một nhân viên của Google qua đời, vợ/chồng hoặc bạn đời còn sống của nhân viên đã qua đời sẽ nhận được 50% tiền lương của họ trong 10 năm tiếp theo.
• Quy tắc 80/20 cho phép nhân viên Google dành 80% thời gian cho công việc chính và 20% cho những việc mà bản thân đam mê.
• Toàn bộ đồ ăn, thức uống được miễn phí.
• Có cơ hội được gặp nhiều người nổi tiếng.

(Theo Dân Trí)

Công việc chính của quản trị nguồn nhân lực trong doanh nghiệp

1. Hoạch định nguồn nhân lực
2. Xây dựng các chính sách quản trị nguồn nhân sự
3. Sử dụng nhân lực, quản lý hiệu suất
4. Đào tạo, phát triển, duy trì chất lượng nhân sự
5. Đánh giá, khen thưởng

Hoạch định nguồn nhân lực

Hoạch định nguồn nhân lực là việc xác định các vị trí công việc bị thiếu nhân sự, tìm hiểu xem liệu công ty có đang thừa hay thiếu nhân viên hay không. Bởi trong quá trình vận hành doanh nghiệp sẽ có nhiều trường hợp nhân sự xảy ra, ví dụ như nhân viên nghỉ phép dài hạn để sinh con, nhân viên nghỉ việc đột xuất…

Lúc này, người quản trị nhân sự cần lập kế hoạch, hoạch định nguồn nhân lực để chuẩn bị cho đợt tuyển dụng tiếp theo.

Xây dựng các chính sách quản trị nguồn nhân sự

Một chính sách quản lý rõ ràng sẽ kiểm soát các hoạt động của nhân sự tốt hơn. Do đó, công việc xây dựng chính sách quản trị nên bắt đầu từ những khía cạnh nhỏ nhất.

Người quản trị nhân lực cần nắm bắt mọi vấn đề của nhân sự, thấu hiểu được những khó khăn cần giải quyết, bổ sung hay những ưu điểm cần được duy trì và phát triển. Đồng thời, họ cũng cần nắm rõ luật lao động, các chính sách của nhà nước hiện hành. Có như vậy thì các điều luật đưa ra mới đảm bảo, phù hợp với pháp luật và quyền lợi người lao động.

Sử dụng nhân lực, quản lý hiệu suất

Khi đã hoàn tất tuyển dụng, người quản trị nhân lực sẽ tiến hành bố trí nhân sự vào các bộ phận. Nhân viên sẽ được phổ biến về văn hóa, nền tảng, các giá trị đạo đức, được giới thiệu với các nhân viên, phòng ban khác trong công ty cũng như nhiệm vụ cơ bản của mỗi vị trí.

Đào tạo, phát triển, duy trì chất lượng nhân sự

Không chỉ với nhân sự mới, các nhân sự đã có nhiều kinh nghiệm vẫn cần những chương trình đào tạo để nâng cao hiệu suất trong công việc. Người quản trị nhân lực nên tổ chức các buổi huấn luyện kỹ năng mềm, phát triển năng lực cá nhân, đào tạo bồi dưỡng để mỗi nhân sự có thể cống hiến hết mình cho công ty.

Đánh giá, khen thưởng

Việc đánh giá nhân sự và khen thưởng là cần thiết đối với bất kỳ một nhân sự nào. Để đánh giá thành tích chính xác, người quản trị nhân sự cần thiết lập các tiêu chuẩn và truyền đạt những tiêu chuẩn đó với nhân viên của mình.

Việc này đưa ra bức tranh rõ ràng hơn về quá trình thực hiện công việc của nhân viên. Nhờ đó mà người quản trị cũng sẽ xây dựng các kế hoạch để cải thiện các vấn đề còn thiếu sót, bằng cách cung cấp các khóa đào tạo phù hợp, tập trung nâng cao kỹ năng mềm cho nhân viên.

Về thời gian thực hiện đánh giá, mỗi doanh nghiệp sẽ có những quy định khác nhau, có thể là 6 tháng, 1 năm hay hàng quý.

6 Mô hình quản trị nguồn nhân lực phổ biến hiện nay

1. Mô hình thư ký
2. Mô hình luật pháp
3. Mô hình tài chính
4. Mô hình quản trị
5. Mô hình nhân văn
6. Mô hình khoa học hành vi

1. Mô hình thư ký

Mô hình thư ký là việc quản lý nhân sự sẽ được thực hiện thông qua việc thu nhập thông tin, báo cáo, xử lý số liệu từ các công việc hành chính hằng ngày của công ty. Bộ phận HR thực hiện quản lý nhân sự theo quy định, quy chế và dưới sự quyết định của ban lãnh đạo. Nhược điểm của mô hình này là vai trò của quản trị nguồn nhân lực sẽ bị hạn chế, dần trở nên bị động.

2. Mô hình luật pháp

Quản trị nguồn nhân lực tại các công ty áp dụng mô hình luật pháp sẽ hướng tới sự rõ ràng, công bằng, minh bạch, tuân thủ pháp luật nhằm hạn chế xung đột lao động. Mô hình này thường áp dụng cho các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài hoặc nhân lực ngoại quốc.

3. Mô hình tài chính

Với mô hình này, doanh nghiệp sẽ dựa vào các chính sách tài chính như lương thưởng, hoa hồng, các chế độ đãi ngộ để quản trị nguồn nhân lực.

Với mô hình tài chính, doanh nghiệp dễ dàng tạo ra môi trường làm việc tiềm năng, đãi ngộ hấp dẫn để thu hút và tạo động lực cho các nhân sự đến làm việc.

4. Mô hình quản trị

Với mô hình này, người quản trị nguồn nhân lực sẽ thực hiện 2 cách sau:

• Thấu hiểu, chia sẻ các mục tiêu với nhân sự, đồng thời làm việc với cấp trên để tìm ra giải pháp cho vấn đề kinh doanh.
• Thứ hai, người quản trị sẽ đóng vai trò hướng dẫn, đào tạo các chức năng quản lý nhân sự như tuyển dụng, tổ chức, đánh giá và khen thưởng cho nhân viên.

5. Mô hình nhân văn

Mô hình nhân văn khuyến khích nhân viên làm việc với tinh thần, trách nhiệm cao để mang lại năng suất và sự phát triển về lâu dài của doanh nghiệp. Người quản trị nhân lực có vai trò tạo điều kiện tốt nhất để khuyến khích nhân viên thể hiện tài năng và giá trị của mình, đồng thời cải thiện môi trường làm việc, tạo sự hài lòng cho nhân viên.

6. Mô hình khoa học hành vi

Thiết kế quy trình quản lý nhân sự phù hợp, khoa học là cách giải quyết tối ưu các vấn đề nảy sinh trong quá trình quản lý. Mô hình này sẽ tiến hành nghiên cứu hành vi để hiểu rõ nhân sự cần gì, muốn gì, được áp dụng trong các hoạt động như đánh giá, khen thưởng, thiết kế mô hình công việc, đào tạo phát triển nhân viên.

Một số câu hỏi thường gặp về quản trị nguồn nhân lực

Nhân sự outsourcing là gì?

Nhân sự Outsourcing còn được gọi là nhân sự thuê ngoài, đây là các nhân sự không thuộc công ty, mà được thuê từ các công ty cung cấp dịch vụ hoặc người làm tự do để đảm nhận chức năng nhân sự của doanh nghiệp mình.

Có nên thuê ngoài nhân sự?

Nên thuê ngoài nhân sự khi doanh nghiệp muốn tập trung nguồn lực để hoàn thành dự án trong thời gian sớm nhất và đạt được các mục tiêu đã đề ra. Việc thuê ngoài nhân sự có thể giúp doanh nghiệp giảm chi phí tuyển dụng, trang thiết bị, chi phí quản trị nguồn nhân lực… Do đó, thuê ngoài nhân sự được xem là giải pháp hiệu quả.

Tuy nhiên, việc thuê ngoài nhân sự cũng có nhược điểm là có thể khiến những bí mật doanh nghiệp, bí mật kinh doanh bị lộ ra ngoài gây ảnh hưởng, tổn thất nghiêm trọng.

Làm thế nào để đảm bảo phát triển và tiến xa trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực?

Để đảm bảo phát triển và tiến xa trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực hãy duy trì sự học hỏi liên tục, cập nhật kiến thức, kết nối và tìm kiếm cơ hội thực hành, đặt mục tiêu và kỷ luật với mục tiêu.

• Liên tục học hỏi: Hãy theo dõi và nắm bắt những xu hướng mới và phát triển trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực. Tham gia vào các khóa học, đào tạo, hội thảo hoặc chương trình học trực tuyến để nâng cao kiến thức và kỹ năng của mình. Đồng thời, đọc sách, bài viết và nghiên cứu để cập nhật thông tin mới nhất.

• Xây dựng mạng lưới chuyên gia: Hãy tạo mối quan hệ và liên kết với những người có kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực. Tham gia các cộng đồng chuyên gia, diễn đàn trực tuyến hoặc tổ chức sự kiện để gặp gỡ và học hỏi từ những người thành công trong ngành.

• Phát triển kỹ năng mềm: Quản trị nguồn nhân lực không chỉ yêu cầu kiến thức chuyên môn mà còn đòi hỏi kỹ năng mềm tốt. Hãy tập trung vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo, quản lý thời gian, giải quyết xung đột và quản lý nhóm. Cải thiện khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm cũng là điểm cần chú trọng.

• Tham gia vào các dự án và thử thách mới: Để phát triển và tiến xa trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực, hãy tìm kiếm cơ hội tham gia vào các dự án và thử thách mới. Điều này giúp bạn tiếp cận với những tình huống phức tạp và đa dạng, từ đó nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và xử lý công việc trong môi trường thay đổi.

• Hãy luôn cập nhật kiến thức và nghiên cứu ngành: Theo dõi các xu hướng, quy định và chính sách mới trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực. Đọc sách, tạp chí, báo cáo nghiên cứu, và tham gia vào các diễn đàn online để nắm bắt thông tin mới nhất và cập nhật kiến thức của bạn. Theo dõi các nguồn tin và trang web chuyên về quản trị nguồn nhân lực để được thông báo về các xu hướng mới, bài viết nghiên cứu và bước tiến trong lĩnh vực này.

• Tìm kiếm cơ hội thực hành: Hãy tìm cơ hội để áp dụng kiến thức và kỹ năng của bạn vào thực tế bằng cách làm việc với các chuyên gia để trải nghiệm thực tế và xây dựng sự tự tin.

• Tự phát triển và đặt mục tiêu: Hãy đề ra những mục tiêu phát triển cá nhân và nghề nghiệp trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực. Điều này giúp bạn có một hướng đi rõ ràng và tập trung vào việc phát triển những kỹ năng và khả năng cần thiết. Tự đặt mục tiêu và theo dõi tiến trình của bạn để đảm bảo sự phát triển liên tục.

• Hãy là người đam mê và sáng tạo: Quản trị nguồn nhân lực là một lĩnh vực đòi hỏi sự đam mê và sáng tạo. Hãy đam mê với công việc của mình, tìm cách tiếp cận vấn đề từ góc nhìn mới và tạo ra giải pháp sáng tạo. Sự đam mê và sáng tạo sẽ giúp bạn vượt qua các thách thức và đạt được thành công trong lĩnh vực này.

Nhân sự đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp đối phó với môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng như hiện nay. Theo đó, quản trị nguồn nhân lực cũng là yếu tố then chốt để đảm bảo sự vận hành trơn tru của các nhân viên trong một tổ chức.