Cookies là gì? Dữ liệu Cookie được truyền như thế nào?

Khi truy cập vào một website bất kì, chắc chắn bạn đã từng 1 lần nhìn thấy yêu cầu bật Cookie đúng không. Vậy Cookie là gì và chúng được truyền như thế nào? Cùng tìm hiểu với Vietnix qua bài viết dưới đây nhé!

Cookies là gì? Bật Cookie là gì?

Cookies là một tập hợp các tệp thông tin do chính người dùng tạo ra mỗi lần truy cập vào một website nào đó và để lại dữ liệu trình duyệt web. Thông tin Cookie sẽ thường được lưu dưới dạng cặp tên name - value.

Các đoạn mã Cookie sẽ giúp tối ưu trải nghiệm người dùng nhờ khả năng lưu trữ thông tin và đề xuất nội dung phù hợp cho các lần truy cập tiếp theo. Thông thường, chúng sẽ ghi nhớ trạng thái đăng nhập, tùy chọn trang, các bộ lọc liên quan,… của người dùng.

Với câu hỏi Cookie là gì? bạn có thể hiểu đơn giản đó là việc lưu lại toàn bộ thông tin người dùng trên trình duyệt web.

Cache là gì?

Bộ nhớ cache là một bộ nhớ tạm thời được sử dụng để lưu giữ dữ liệu và thông tin mà máy tính thường xuyên truy cập. Mục đích chính của việc sử dụng cache là tăng tốc độ truy cập dữ liệu, giảm thời gian truy cập từ bộ nhớ chính (RAM) hoặc lưu trữ chính (ổ đĩa cứng).

Cache thường chia thành hai loại chính:

• Cache L1, L2, L3 trong CPU: Các mức cache này nằm trực tiếp trên chip CPU. L1 là cache nhỏ nhất và nhanh nhất, L2 lớn hơn một chút, và L3 là cache lớn nhất nhưng chậm hơn. Các mức cache này giúp lưu trữ các dữ liệu và lệnh thường xuyên được sử dụng bởi CPU để giảm thời gian truy cập từ bộ nhớ chính.
• Cache trên bộ nhớ RAM và ổ đĩa cứng: Các ứng dụng và hệ điều hành cũng sử dụng cache để tăng tốc độ truy cập dữ liệu từ RAM và ổ đĩa cứng. Dữ liệu thường xuyên được lưu giữ trong cache để giảm thời gian đọc và ghi từ và vào bộ nhớ chính.

Tóm lại, cache là một cơ chế tăng tốc độ truy cập dữ liệu bằng cách lưu giữ thông tin thường xuyên được truy cập gần nơi sử dụng.

Ưu điểm và nhược điểm của cookie

Ưu điểm của Cookie

Nhược điểm của Cookie

Các loại cookie phổ biến hiện nay

Session Cookie

Session Cookie (hay còn gọi là Session ID Cookie) là một loại cookie được sử dụng để lưu trữ thông tin phiên làm việc của người dùng trong suốt một phiên trình duyệt. Phiên làm việc (session) thường được định nghĩa là khoảng thời gian mà người dùng tương tác với trang web hoặc ứng dụng cụ thể.

Cụ thể thì Session Cookie được lưu trữ tạm thời trong bộ nhớ máy tính trong khi bạn đang truy cập một trang web. Những cookie này sẽ tự động xóa khi bạn đóng trình duyệt. Trong trường hợp máy tính bị tắt đột ngột khi bạn đang truy cập một trang web, bạn vẫn có thể khôi phục lại trạng thái trước đó. Khi bạn mở lại trình duyệt, session cookie sẽ giúp tự động tải lại các trang mà bạn đã truy cập trước đó, mang lại sự thuận tiện và tiếp tục từ nơi bạn đã dừng lại.

Đặc điểm của Session Cookie bao gồm:

• Thời gian sống ngắn: Session Cookie thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, thường là một phiên làm việc (session) hoặc khi trình duyệt đóng cửa sổ.
• Lưu trữ thông tin phiên: Nó được sử dụng để lưu trữ thông tin như ID phiên, dữ liệu giỏ hàng, thông tin đăng nhập, và các thông tin khác quan trọng liên quan đến phiên làm việc hiện tại của người dùng.
• Không lưu trữ trên ổ đĩa: Thông thường, Session Cookie không được lưu trên ổ đĩa của người dùng mà thay vào đó được lưu trữ tạm thời trong bộ nhớ RAM của máy tính hoặc các nơi lưu trữ tạm thời khác.
• An toàn hơn: Do không lưu trữ dữ liệu trên ổ đĩa, Session Cookie có thể coi là an toàn hơn so với các loại cookie khác đối với việc lưu trữ thông tin quan trọng.

Session Cookie thường được sử dụng để duy trì trạng thái đăng nhập của người dùng, theo dõi hoạt động trong một phiên làm việc cụ thể, và làm cho trải nghiệm người dùng trở nên linh hoạt và cá nhân hóa.

Persistent Cookie

Persistent Cookie (hay còn gọi là Persistent or Permanent Cookie) là một loại cookie được lưu trữ trên máy tính của người dùng trong một khoảng thời gian dài, không chỉ trong phiên làm việc hiện tại. Điều này có nghĩa là nó không bị xóa khi bạn đóng trình duyệt và có thể tồn tại qua nhiều phiên làm việc và thậm chí có thể tồn tại qua nhiều lần khởi động lại máy tính.

Đặc điểm của Persistent Cookie bao gồm:

• Thời gian sống lâu dài: Persistent Cookie có thể được thiết lập để tồn tại trong một khoảng thời gian dài, từ vài giờ đến nhiều năm, tùy thuộc vào cấu hình của trang web hoặc ứng dụng.
• Lưu trữ thông tin đăng nhập và cài đặt cá nhân: Nó thường được sử dụng để lưu trữ thông tin đăng nhập, ngôn ngữ, cài đặt hiển thị, và các tùy chọn cá nhân khác để cung cấp trải nghiệm người dùng liền mạch qua các phiên làm việc.
• Theo dõi người dùng: Persistent Cookie cũng thường được sử dụng để theo dõi hành vi của người dùng trên trang web theo thời gian dài, giúp cung cấp dữ liệu phân tích và cá nhân hóa trải nghiệm.
• Quảng cáo cá nhân hóa: Nó có thể được sử dụng để cung cấp quảng cáo cá nhân hóa dựa trên lịch sử duyệt web của người dùng.

Persistent Cookie có thể mang lại nhiều lợi ích trong việc cung cấp trải nghiệm người dùng cá nhân hóa, nhưng cũng có thể gây ra lo ngại về quyền riêng tư nếu không được quản lý đúng cách. Người dùng thường có khả năng kiểm soát việc chấp nhận hoặc từ chối Persistent Cookie trong cài đặt trình duyệt của họ.

Cookie Facebook là gì? Cookie tiếng Anh là gì?

Cookie Facebook thường là một loại Persistent Cookie, được Facebook sử dụng để theo dõi hoạt động của người dùng trên trang web và ứng dụng liên quan đến Facebook. Điều này giúp Facebook hiểu rõ hơn về sở thích và tương tác của người dùng để cung cấp nội dung và quảng cáo cá nhân hóa.

Cụ thể, các Cookie Facebook thường được sử dụng để:

• Theo dõi hoạt động trang web: Facebook sử dụng Cookie để theo dõi những trang web mà người dùng đã truy cập, những sản phẩm họ đã xem, và các hoạt động trực tuyến khác.
• Quảng cáo cá nhân hóa: Dữ liệu từ Cookie này được sử dụng để tạo ra các quảng cáo cá nhân hóa trên nền tảng Facebook và các đối tác quảng cáo của họ. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu suất quảng cáo và cung cấp nội dung có liên quan đến sở thích của người dùng.
• Tích hợp xã hội: Cookie Facebook cũng giúp tích hợp nội dung xã hội, cho phép người dùng chia sẻ thông tin từ trang web với cộng đồng của họ trên Facebook.

Cookie Facebook bao gồm các đoạn mã ký tự đã được mã hóa từ thông tin như địa chỉ email, mật khẩu, địa chỉ IP, và thông tin về nơi đăng nhập vào tài khoản Facebook. Việc lấy cookie Facebook cho phép người dùng tạo ra các tài khoản ảo có vẻ giống với tài khoản thực, bởi vì họ có khả năng thay đổi địa chỉ IP và vị trí đăng nhập để đăng ký các tài khoản mới.

Nhu cầu tạo nhiều tài khoản Facebook để seeding hoặc bán hàng online là khá phổ biến trong cộng đồng làm dịch vụ Facebook. Tuy nhiên, việc tạo ra hàng trăm hoặc hàng nghìn tài khoản có thể bị Facebook coi là hoạt động bất thường và có thể dẫn đến việc khóa tài khoản. Trong tình huống này, việc sử dụng cookie Facebook trở nên quan trọng để thực hiện việc thay đổi địa chỉ IP và thông tin đăng ký, giúp tạo ra các tài khoản mới một cách dễ dàng hơn và tránh bị Facebook đánh gậy.

Công dụng nổi bật của Cookies trên Browser

Nhờ khả năng ghi nhớ và lưu trữ thông tin thành các tệp, Cookie giúp người dùng website cảm thấy tiện lợi, nhanh chóng và hữu ích hơn mỗi lần truy cập website từ lần thứ 2 trở đi vì không phải tốn công đăng nhập từ đầu.

Ngoài ra, tệp Cookie được sử dụng để nghiên cứu và khảo sát hành vi khách hàng đối với các website doanh nghiệp, tổ chức. Đây là một yếu tố quan trọng trong các chiến lược SEO marketing hiện nay.

Từ các kết quả mà Cookie thu thập được, doanh nghiệp sẽ biết rõ về thói quen và nhu cầu của tệp khách hàng tiềm năng, từ đó đưa ra các chiến lược tối ưu website của mình để cạnh tranh với các đối thủ khác.

Cách xóa và quản lý Cookies trong Chrome

Cookies là một công cụ khá hữu ích và tiện lợi nhưng đối với nhiều người chúng lại hơi phiền toái và có vẻ không an toàn. Do đó, việc quản lý Cookie trong Chrome cũng là vấn đề được nhiều người dùng quan tâm.

Cách xóa Cookies trên trình duyệt

Để xóa Cookie, bạn chỉ cần thực hiện theo các bước hướng dẫn dưới đây:

• Bước 1: Ở giao diện chính của Chrome, bạn ấn vào biểu tượng dấu 3 chấm ở góc phải phía trên, chọn Cài đặt.
• Bước 2: Trong danh sách menu bên tay trái bạn chọn Quyền riêng tư và bảo mật, chọn Tất cả cookies và dữ liệu trang web, lúc này tất cả cookie đã được lưu trữ sẽ hiện ra.
• Bước 3: Bạn chọn từng cookie và ấn vào biểu tượng thùng rác bên tay phải để xóa thủ công hoặc ấn Xóa tất cả để xóa toàn bộ các tệp cookies.

Lúc này các cookie trong quá khứ sẽ được xóa khỏi trình duyệt web của bạn vĩnh viễn. Khi truy cập lại các trang web đó bạn bắt buộc phải nhập lại các thông tin đăng nhập như ban đầu.

Cách bật Cookie trên iPhone - Cách bật Cookie trên điện thoại

Trên iPhone khi sử dụng ứng dụng Chrome, tính năng cookie thường được kích hoạt tự động. Nếu bạn muốn cho iPhone của mình sử dụng cookie thông qua trình duyệt Chrome thay vì Safari, sau đây là cách bật cookie trên iPhone bằng cách sử dụng ứng dụng Chrome:

Bước 1: Mở ứng dụng Chrome trên iPhone của bạn.

Bước 2: Ở góc dưới cùng bên phải, nhấn vào biểu tượng “More” (dấu ba chấm), sau đó chọn “Settings” (Cài đặt).

Bước 3: Tiếp theo, chọn “Cookies”, sau đó chọn “Site Data” và bật tùy chọn để cho phép sử dụng cookie.

Bước 4: Cuối cùng, nhấn vào “Done” để lưu cài đặt. Từ đây, bạn đã bật tính năng cookie trên iPhone của mình khi sử dụng trình duyệt Chrome.

Nếu bạn đang sử dụng iPad, bạn có thể thực hiện cùng quy trình như trên để bật tính năng cookie trong ứng dụng Chrome.

Cách bật, tắt Cookies

Một tác vụ quản lý cookie trong chrome khác thường được biết đến chính là việc bật/ tắt tính năng cookie, bạn cũng thực hiện gần tương tự với cách xóa cookie khỏi trình duyệt.

• Bước 1: Vào Cài đặt, chọn Quyền riêng tư và bảo mật.
• Bước 2: Bạn lưu ý đến các đề mục như Cho phép tất cả cookie, Chặn các cookie của bên thứ ba trong chế độ ẩn danh (Incognito mode), Chặn cookie của bên thứ ba và Chặn tất cả Cookie.

Nếu muốn bật cookie để tối ưu trải nghiệm người dùng như ghi nhớ đăng nhập hoặc giỏ hàng, bạn tích chọn Cho phép tất cả cookie.

Trong trường hợp bạn không muốn cookie lưu trữ các thông tin cá nhân và cảm thấy không an toàn, bạn tích chọn 1 trong 3 mục còn lại tùy vào mục đích sử dụng.

Các vấn đề với Cookie

Bên cạnh việc hiểu rõ Cookie là gì, người dùng cũng thường xuyên đặt câu hỏi liệu chính sách cookie là gì bởi không nhiều người thực sự am hiểu về chúng. Điều này có thể dẫn đến những vấn đề rắc rối sau đây.

Người dùng thường xuyên chia sẻ máy tính

Đây là vấn đề dùng chung ID giữa nhiều người dùng, thường xảy ra ở các máy tính công cộng hoặc máy tính trong môi trường công sở. Điều này có thể gây ra nhiều rắc rối và thậm chí là nguy hiểm với các dữ liệu cá nhân.

Cụ thể, khi bạn đăng nhập vào các thiết bị dùng chung, cookie trình duyệt sẽ lưu lại thông tin web và tự động áp dụng dữ liệu này đối với hoạt động của những người dùng sau đó.

Với những ai không hiểu rõ Cookie là gì, họ thường bỏ qua việc kiểm tra xem mình có đang dùng ID của ai đó không nên rất dễ dẫn đến tình trạng 1 tài khoản dùng chung cho nhiều người gây phiền toái và khá bất tiện.

Cookie bị xóa

Trường hợp bạn gặp các vấn đề về lỗi trình duyệt, bộ phận kỹ thuật hay quản trị mạng sẽ tiến hành xóa các bộ nhớ đệm trước đó đồng nghĩa các cookie cũng sẽ bị xóa.

Mọi dữ liệu trước đây sẽ reset lại toàn bộ và ID cũ của bạn cũng sẽ bị xóa sổ. Khi bạn truy cập lại website cũ, cookie của website sẽ ngầm hiểu bạn là người dùng mới và sẽ cấp cho bạn một ID khác.

Tuy nhiên, thao tác này thường gây sai sót các thông tin người dùng và tạo ra các vấn đề rắc rối hơn. Do đó bạn cần tạo một account mới và tùy chỉnh lại toàn bộ thông tin đăng nhập của mình.

Đa máy tính

Đa máy tính cũng là vấn đề thường gặp ở nhiều người dùng website hiện nay, bởi một người thường có rất nhiều thiết bị truy cập mạng máy tính chẳng hạn như: Điện thoại, ipad, laptop, PC,…

Nếu không hiểu rõ Cookie là gì, người dùng sẽ rất dễ tạo quá nhiều ID cho các thiết bị khác nhau dẫn đến việc duy trì thông tin đăng nhập không được thống nhất và liền mạch.

Dữ liệu Cookie được truyền như thế nào?

Như đã trình bày trong mục Cookie là gì ở trên, mọi dữ liệu cookie sẽ được lưu trữ dưới dạng name-value trong ổ cứng của máy tính và sẽ lấy lại dữ liệu này khi bạn sử dụng website vào những lần sau.

Trên thực tế, cookie sẽ được truyền theo một quy trình gồm các bước dưới đây:

• Bước 1: Khi bạn nhập URL của một website vào thanh tìm kiếm, trình duyệt web sẽ gửi đến yêu cầu đến địa chỉ URL bạn vừa nhập.
• Bước 2: Sau khi nhận dạng được URL, trình duyệt sẽ tiến hành tìm kiếm các tệp dữ liệu cookie đã được lưu trữ và thu tập tất cả, sau đó sẽ gửi chúng đến máy chủ của quản trị mạng.
• Bước 3: Trình duyệt web sẽ tiến hành phân tích và định dạng các cặp giá trị name-value vừa gửi tới và yêu cầu đến trang chủ. Khi các cặp giá trị này được xác nhận, quản trị mạng có thể sử dụng chúng.

Ngược lại, khi không có cặp giá trị nào được nhận dạng thì web server sẽ tự mặc định đây là lần đầu bạn truy cập vào website đó và tự động tạo cho bạn một ID mới hoàn toàn.

Các website sử dụng cookie như thế nào?

Khi bạn cho phép bật Cookie trên tất cả các website mà bạn ghé tới, chúng sẽ tạo cho bạn một ID cố định, đây gọi là các mẩu thông tin trạng thái cho biết rằng bạn đã từng truy cập vào website đó hay chưa.

Thông thường, các trang web có rất nhiều cách để sử dụng Cookie và sẽ có 3 cách được xem là phổ biến nhất:

• Các site sẽ dựa vào Cookie để biết chính xác về thông tin của các lượt khách truy cập như: Số lượng người tham gia, người mới truy cập và người đã truy cập nhiều lần, tần suất truy cập của người dùng,…
• Website còn sử dụng Cookie để lưu trữ sở thích, thói quen của người dùng thông qua việc cho phép bạn tùy chỉnh giao diện, bộ lọc, nội dung,… hoặc nhập vào các đoạn code để nhận thông tin.
• Đối với các dạng website thương mại điện tử, Cookie còn được dùng để ghi nhớ giỏ hàng hoặc địa chỉ giao hàng. Điều này giúp trải nghiệm mua sắm của người dùng thêm thuận tiện và nhanh chóng hơn.

Các vấn đề riêng tư của Cookie trên Internet

Ngoài khái niệm Cookie là gì và biết rõ về các chính sách cookie, bạn cũng cần biết thêm một số các vấn đề riêng tư mà Cookie thường gặp trên internet. Chẳng hạn:

Tạo ra trải nghiệm khó chịu và phiền phức

Vấn đề bảo mật các thông tin cá nhân của khách hàng như: Tên tuổi, số điện thoại, email, địa chỉ,… dễ dàng bị đánh cắp và gian lận bởi những lỗ hổng trên mạng máy tính.

Những cookie lưu lại các thông tin này có thể dễ dàng bị một số bên đánh cắp, từ đó tạo ra nhiều quảng cáo tiếp thị liên quan đến hành vi người dùng nhiều đến mức những người này cảm giác rất khó chịu vì bị quấy rầy.

Tình trạng gián điệp, theo dõi trên không gian mạng

Một số kẻ xấu trên mạng internet có thể lợi dụng tính năng ghi nhớ thông tin của cookie hòng theo dõi và thu thập các lịch sử web của người dùng để phục vụ cho các mục đích không mấy tốt đẹp.

Doubleclick chính là ví dụ điển hình nhất trong trường hợp này, đây là công cụ được nhiều công ty sử dụng dưới dạng các file ảnh cực nhỏ trên trang nhằm đọc và thu thập toàn bộ dữ liệu Cookie người dùng.

Tips hay khi sử dụng cookie trên Chrome hiệu quả

Khi sử dụng cookie trên trình duyệt Chrome, có một số tips và thủ thuật có thể giúp bạn tối ưu hóa trải nghiệm của mình và đảm bảo tính bảo mật. Dưới đây là một số tips hay khi sử dụng cookie trên Chrome hiệu quả:

• Quản lý Cookie: Để quản lý cookie, vào Settings > Privacy and security > Cookies and other site data. Ở đây, bạn có thể chọn giữ hoặc xóa cookie từ các trang web cụ thể. Sử dụng cài đặt “Block third-party cookies” để ngăn chặn cookie từ các trang web khác mà bạn không trực tiếp truy cập.
• Chế độ ẩn danh: Sử dụng chế độ ẩn danh (Incognito Mode) để duyệt web mà không lưu trữ lịch sử duyệt, cookie, hoặc thông tin điền tự động.
• Xóa Cookie đã lưu: Định kỳ xóa cookie cũ để giữ cho danh sách cookie không quá lớn và giảm nguy cơ bị theo dõi.
• Bảo mật mật khẩu: Sử dụng quản lý mật khẩu tích hợp của Chrome để lưu và tự động điền mật khẩu, giúp bạn không phải nhớ mật khẩu từng trang web.
• Tùy chọn Cookie cụ thể: Trong trình duyệt Chrome, bạn có thể chọn “Site Settings” trong cài đặt cookie để quản lý cookie cụ thể cho từng trang web.
• Cập nhật trình duyệt: Đảm bảo bạn đang sử dụng phiên bản mới nhất của trình duyệt để tận hưởng các cập nhật bảo mật và tính năng liên quan đến cookie.
• Mở rộng bảo vệ quyền riêng tư: Sử dụng các tiện ích mở rộng bảo vệ quyền riêng tư như “Privacy Badger” hoặc “uBlock Origin” để kiểm soát quảng cáo và theo dõi từ cookie của bên thứ ba.

Lời kết

Trên đây là toàn bộ thông tin về Cookie là gì cũng như một số vấn đề liên quan đến các chính sách Cookie mà người dùng thường gặp. Hy vọng bài viết vừa rồi đã hữu ích với bạn và giúp bạn có thể sử dụng Cookie một cách hiệu quả hơn. Hẹn gặp lại bạn ở các chia sẻ tiếp theo của Vietnix nhé!