Chitin là gì? Chúng là một loại mucopolysaccharide có nguồn gốc tự nhiên, là thành phần cấu tạo của cơ thể hỗ trợ của động vật giáp xác, côn trùng. Còn chitosan là dẫn xuất N-deacetylated của chitin. Chúng đều được sử dụng rộng rãi hiện nay bởi những ứng dụng cao trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

1. Chitin là gì? Những đặc điểm và tính chất của chúng

• Chitin là một polymer chuỗi dài của một N-Acetylglucosamine, một dẫn xuất của glucose. Chúng tồn tại ở dạng chất rắn, có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, dạng vẩy hoặc dạng bột, không có mùi và không vị.
• Tên gọi khác: Kitin.
• Công thức phân tử: (C8H13O5N)n.
• Chitin không tan trong nước, kiềm, axit loãng hoặc các dung môi hữu cơ. Còn có thể tan được trong dung dịch axit đặc nóng như HCl, H2SO4, H3PO4 78 - 97%, axit formic khan và tan trong hexafluoro isopropanol..

Những đặc điểm và tính chất của chitin

2. Cấu trúc của chitin là gì?

• Chúng là một dạng polysaccharide mạch thẳng gồm các tiểu phân N-acetyl-D- Glucosamine kết hợp lại với nhau theo liên kết β(1- 4). Liên kết của chitin là poly[β-(1→ 4)- 2-acetamido-2- deoxy- D- glucopyranose].
• Chitin có cấu trúc tinh thể và cấu tạo thành một mạng lưới sợi hữu cơ vì vậy chúng rất chặt chẽ và khá đều đặn.
• Có khả năng xảy ra phản ứng hóa học thấp.
• Từng được xem như cellulose vì chỉ có duy nhất một sự khác biệt trong cấu trúc: hydroxyl ở vị trí C-2 được thay thế bằng nhóm acetamido.

Cấu trúc của chitin

3. Chitin được sản xuất như thế nào?

Chitin được sản xuất như thế nào, quy trình ra sao? Sau đây là những thông tin cụ thể:

• Chitin dễ dàng thu được từ vỏ cua, vỏ tôm hay sợi nấm, việc sản xuất chitin có liên quan đến các ngành công nghiệp thực phẩm, ta có thể thấy rõ nhất tại các nhà máy đóng hộp.
• Một số quốc gia sở hữu nguồn tài nguyên giáp xác lớn chưa được khai thác như Na Uy, Mexico và Chile. Việc sản xuất chitosan từ vỏ động vật giáp xác mang tính khả thi rất cao về mặt kinh tế. Vì vỏ giáp xác có chứa một lượng đáng kể astaxanthin, một loại carotenoid cho đến nay chưa có quy trình tổng hợp nhân tạo, và được bán trên thị trường như một chất phụ gia ở trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là cá hồi.

Chitin được sản xuất như thế nào

4. Những vai trò quan trọng của chitin

Chitin được sử dụng rộng rãi hiện nay bởi những vai trò quan trọng mà chúng mang lại tới nhiều lĩnh vực, ngành nghề trong cuộc sống. Cụ thể như sau:

• Ứng dụng cao với mục đích y tế và công nghiệp vì có hoạt tính kháng nấm, kháng khuẩn, có khả năng tự phân huỷ sinh học cao, không gây dị ứng, không gây độc hại cho người và động vật.
• Chúng có vai trò quan trọng để cấu tạo nên bộ xương ngoài của một số động vật như tôm, cua và nhiều loại côn trùng khác. Thành tế bào của nấm cũng được cấu tạo từ chất này, để giúp cho thành tế bào Protein cứng và không thấm nước.
• Làm nguyên liệu cho sợi nhân tạo: Các sợi làm từ chitin dùng để sản xuất chỉ khâu tự tan và các loại băng vết thương. Đặc điểm của chỉ khâu làm từ chitin có độ bền cao, có khả năng chịu được môi trường “khắc nghiệt” như bên trong mật, nước tiểu và dịch tụy, điều mà những loại chỉ khâu tự tan khác không thể làm được.
• Bên cạnh đó, các loại băng bó vết thương được làm từ chitin có thể dùng trong ứng dụng xử lý nước thải, được ứng dụng cao trong các ngành công nghiệp.
• Chúng còn rất tốt đối với sức khỏe của mỗi người: Việc đun sôi chitin trong dung dịch kiềm đặc ở điều kiện thích hợp sẽ có chitosan. Theo nghiên cứu, chitosan có tác dụng làm hạ cholesterol máu theo cơ chế tại chỗ và điều trị viên loét dạ dày khá hiệu quả.

Những vai trò quan trọng của chitin

5. Chitosan (dạng chế biến của chitin) và những công dụng tuyệt vời với sức khỏe

Chitosan là một dạng chế biến của chitin và đem đến rất nhiều công dụng đối với sức khỏe của mỗi người. Cùng theo dõi chi tiết như sau:

5.1 Chitosan giúp giảm cân hiệu quả

Chitosan tạo thành màng liên kết, gắn vào mật và axit béo ở trong ruột. Các màng này sau đó đi qua hệ thống tiêu hóa sẽ làm tăng lượng chất béo được loại bỏ trong phân.

Bên cạnh đó, chitosan làm giảm insulin, đồng thời tăng mức leptin để ngăn ngừa kháng insulin, trong khi leptin hoạt động để báo hiệu cảm giác no, giúp làm giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Chitosan giúp giảm cân hiệu quả

5.2 Hỗ trợ giảm tình trạng mệt mỏi

Chitosan oligosacaride có thể làm tăng năng lượng và sức chịu đựng, bên cạnh đó giúp giảm mức độ dư thừa của hormone cortisol gây căng thẳng và tăng mức độ của một chất chống oxy hóa quan trọng gọi là superoxide effutase.

5.3 Giảm cholesterol hiệu quả

Chitosan có tác dụng giảm cholesterol nhờ khả năng giảm hấp thu.

Các nghiên cứu cho thấy, việc bổ sung chúng vào chế độ ăn thường xuyên có thể làm giảm mức cholesterol toàn phần ~ 6 - 40% và mức cholesterol LDL từ 15 - 35%

5.4 Cải thiện sức khỏe các khớp xương rất tốt

Nếu bạn kết hợp chitosan với glucosamine có thể cải thiện khả năng hấp thu glucosamine trong cơ thể từ 2-3 lần để cải thiện sức khỏe xương khớp rất tốt.

5.5 Chữa lành vết thương hiệu quả

Theo các thử nghiệm lâm sàng, gel chitosan có thể giúp tăng tốc độ chữa lành vết thương, chúng kích thích sản xuất collagen, tăng phản ứng miễn dịch tại chỗ, khuyến khích tái tạo mô và ngăn ngừa sẹo để có thể giúp rút ngắn thời gian chữa lành vết thương.

5.6 Giúp chống viêm và bảo vệ não bộ

Theo các kết quả cho thấy, chitosan oligosacarit giúp làm giảm viêm trong não, ức chế sự giải phóng các cytokine gây viêm hiệu quả.

Bên cạnh đó, Chitosan oligosacarit còn có thể có một số đặc tính bảo vệ não, bổ sung với dạng oligosacarit làm giảm tổn thương não ở bệnh nhân Alzheimer, giúp cải thiện trí nhớ và tăng khả năng học tập rất tốt.

5.7 Tác động đến bệnh thận ra sao?

Chitosan được phát hiện là có lợi cho những người mắc bệnh thận hoặc suy thận. Một kết quả nghiên cứu trước đó cho thấy rằng, trong số 40 người bị suy thận được bổ sung chitosan đã có những dấu hiệu cải thiện sức mạnh, sự thèm ăn và ngủ rõ rệt sau 12 tuần. Nó cũng làm tăng huyết sắc tố và giảm nồng độ creatinine và urê trong máu, giúp cải thiện chức năng thận.

Ngoài ra, ở những người mắc bệnh thận mãn tính nồng độ phốt pho càng cao làm tăng nguy cơ tử vong. Các nghiên cứu trên chuột cho thấy phức hợp sắt-chitosan làm giảm đáng kể nồng độ phốt pho trong máu.

Với những thông tin trên phần nào đã có thể giải thích đến bạn chitin là gì, những đặc điểm tính chất và vai trò quan trọng của chúng trong cuộc sống hiện nay. Bạn đừng quên thường xuyên theo dõi VietChem để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích trong cuộc sống.

=>> XEM THÊM:

• Đâu là những chất bảo quản được phép sử dụng trong thực phẩm?