Đề bài: Phân tích truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
Nguyễn Thành Long là nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Ông là nhà văn chuyên viết truyện ngắn và ký đặc sắc vào những năm 60 – 70 của thế kỷ XX. Truyện ngắn của Nguyễn Thành Long không gân guốc mà có chất, có vẻ đẹp trữ tình, nên thơ. Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” là một điển hình cho phong cách đó. Tác phẩm là kết quả của chuyến đi thực tế của nhà văn lên Lào Cai vào mùa hè năm 1970. Thông qua câu chuyện cổ tích, nhà văn muốn giới thiệu với chúng ta về một vùng đất giàu đẹp ở phía Tây Tổ quốc, nơi có những người dân lao động bình dị. những người đang tận tụy cống hiến thầm lặng cho quê hương, đất nước.
Đọc nhan đề truyện Lặng lẽ Sa Pa, người đọc tưởng như nhà văn sẽ đi sâu vào việc miêu tả bức tranh thiên nhiên, một miền đất hứa thơ mộng, một nơi tham quan nghỉ mát nổi tiếng của con người, nhưng đằng sau đó là núi rừng bao la. Mây bao phủ là nhịp sống sôi động của những con người trẻ, trách nhiệm, chăm chỉ, đang nỗ lực cống hiến tài năng, sức lực của mình một cách thầm lặng cho quê hương, đất nước. giàu đẹp hơn. Đó là những con người có lối sống cao đẹp, giàu ước mơ, giàu lý tưởng, khát vọng và đặc biệt họ là những con người có bản lĩnh và trí tuệ nghề nghiệp, tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng. thủy văn kiêm địa vật lý trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2.600m.
Trước hết, truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” được xây dựng dựa trên một tình huống truyện độc đáo, đó là cuộc gặp gỡ giữa một vài hành khách trên chuyến xe với anh thanh niên làm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn Sa Pa. Bằng việc tạo ra tình huống đó, tác giả để câu chuyện phát triển một cách tự nhiên. Nhân vật thể hiện qua cái nhìn, sự đánh giá, ấn tượng của các nhân vật khác. Từ đó góp phần làm nổi bật chủ đề của tác phẩm: ca ngợi những con người lao động bình dị, đáng quý quanh ta.
Đầu tiên là nhân vật anh thanh niên. Là nhân vật chính trong truyện, anh thanh niên không trực tiếp xuất hiện ở đầu truyện mà xuất hiện qua lời giới thiệu của người lái xe với người nghệ sĩ và cô gái khi họ nghỉ chân dọc đường. . Điều đó thể hiện cách dẫn truyện rất tài tình của Nguyễn Thành Long, đồng thời cũng khiến nhân vật hiện lên tự nhiên, chân thực, khách quan qua con mắt nhìn, đánh giá của các nhân vật khác. Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh thanh niên với người họa sĩ, người kỹ sư tuy rất ngắn ngủi nhưng người đọc cũng cảm nhận được sâu sắc hoàn cảnh sống, làm việc và những phẩm chất tốt đẹp cũng như những đóng góp tiềm ẩn. khoảng lặng của người thanh niên đối với quê hương, đất nước. Đúng như nhà văn đã nói về tác phẩm của mình: “Nghĩ về Lặng lẽ Sa Pa là một bức chân dung…”. Đó là một chân dung đẹp – một gương mặt tâm linh – của chàng thanh niên hai mươi bảy tuổi, đang làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn cao 2.600m giữa núi rừng Sa Pa.
Dưới con mắt của người tài xế, chàng thanh niên được gọi bằng cái tên rất đặc biệt “người cô đơn nhất thế giới”. Cách gọi ấy thật đúng với hoàn cảnh sống của ông khi quanh năm bôn ba bốn bề chỉ có thể làm bạn với cỏ cây và mây núi Sa Pa. Chán đến nỗi anh phải hạ cái cây chắn ngang xe để nhìn và nghe tiếng người vì “thèm người”. Công việc của anh là: “Đo gió, đo mưa, đo nắng, tính số, đo địa chấn. công tác tác chiến mặt đất, dự báo thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu”. Công việc này đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và tinh thần trách nhiệm cao. đứng dậy ra ngoài làm công việc đã định, nhất là khi thời tiết trên cao khắc nghiệt, xong việc là tôi không tài nào chợp mắt được nữa, nhưng có lẽ, khó khăn nhất với chàng trai trẻ này chính là sự cô đơn, tất cả. Quanh năm không một bóng người qua lại nhưng anh không hề cảm thấy buồn chán, chán nản hay một giây phút trách nhiệm với công việc bởi anh tâm niệm: “Đi làm thì một công đôi việc, làm sao gọi là một mình được. . Hơn nữa, công việc của tôi gắn bó với biết bao anh chị em dưới đó, công việc của tôi gian khổ lắm, mà gác lại thì buồn chết đi được”. cống hiến và sợ gắn kết anh với mọi người xung quanh, với anh, hạnh phúc là khi được tận tâm, tận lực với công việc, khi anh biết mình đã từng tình cờ phát hiện ra đám mây khô mà không quân ta đã hạ gục biết bao nhiêu máy bay phản lực Mỹ trên cầu Hàm Rồng, ông cảm thấy mình “sướng quá”, với ông hạnh phúc biết bao khi cảm thấy mình đã góp phần vào thắng lợi của đất nước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. điều đó đã giúp anh vượt qua những khó khăn trong cuộc sống, hoàn cảnh công việc và hướng đến một cuộc sống tươi đẹp, ý nghĩa hơn.
Tuy sống một mình trên núi cao nhưng trong cuộc sống hàng ngày Bác luôn sống có tính kỷ luật cao, luôn sống ngăn nắp, gọn gàng, đúng giờ. Trong công việc, anh luôn tôn trọng nghề nghiệp của mình. Hàng ngày, đúng nửa đêm, dù trời lạnh đến mấy, anh vẫn dậy đi làm. Ông làm việc đều đặn, mỗi ngày đúng bốn lần vào lúc bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối và một giờ sáng. Để vơi đi nỗi cô đơn và tận hưởng thú vui tinh thần của bản thân, anh trồng hoa, nuôi gà, cấy rau… Trong giao tiếp với mọi người, anh toát lên một phong cách đẹp, một nét đẹp trong hành động. Chỉ hành động và lời nói khiêm tốn, vui vẻ, chân thành, chu đáo và lịch sự: bác tặng củ cho vợ bác tài xế ốm, hoa và trứng cho bác kỹ sư nông nghiệp và bác họa sĩ. cũ. Và khi chia tay, anh thấy luyến tiếc và không quên hẹn gặp lại mọi người…
Có thể nói, ở anh thanh niên, hình ảnh tiêu biểu đại diện cho con người Sa Pa là chân dung người công nhân mới mang trong mình tri thức tri thức, tận tụy với công việc, lạc quan. , niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống có lí tưởng sống có ích cho đời. Điều đó đã giúp anh hoàn thành xuất sắc công việc, tỏa sáng và ấm áp với mọi người xung quanh, ngay từ lần gặp đầu tiên.
Ngoài anh thanh niên, trên mảnh đất Sa Pa thơ mộng còn có những người dân lao động khác, họ cũng có một lối sống đẹp: thầm lặng cống hiến cho công việc, làm giàu cho quê hương. Đó là anh kỹ sư nông nghiệp vườn su hào, người kỹ sư nghiên cứu bản đồ sét trên đỉnh núi cao hơn ba nghìn mét, suốt mười một năm làm nhiệm vụ, quên cả hạnh phúc riêng tư để hoàn thành bản đồ sét giúp tìm ra nó. nguồn lực cho đất nước. Tất cả những con người này đều cần cù, chịu khổ với một sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và có tinh thần trách nhiệm đối với sự phát triển của đất nước, quê hương. Tuy lặng lẽ, âm thầm, lẩn khuất trong mây khói, sương núi Sa Pa nhưng luôn âm vang, sôi nổi và mạnh mẽ vươn lên chiến thắng, khẳng định giá trị bản thân với cuộc đời.
Và một vài nhân vật nữa cũng cần được nhắc đến trong truyện, đó là bác lái xe, bác họa sĩ già và cô kỹ sư. Tuy đây là nhân vật phụ trong truyện nhưng lại có vai trò không thể thiếu trong diễn biến cốt truyện. Nhờ có người lái đò mà câu chuyện mới diễn ra một cách tự nhiên, anh chính là nhịp cầu nối giữa người miền xuôi và người miền cao, tạo nên cuộc gặp gỡ bất ngờ, thú vị giữa anh thanh niên và người họa sĩ. cô gái kỹ sư nông nghiệp Từ đó mở ra hết những suy nghĩ, phẩm chất, hành động của các nhân vật trong truyện, để lại những ấn tượng, kỉ niệm tốt đẹp trong lòng mỗi người về mảnh đất Sa Pa giàu mộng mơ. Còn họa sĩ chính là hóa thân của nhà văn, khi anh ta phát hiện ra chân lý của nghệ thuật và khơi nguồn cảm hứng sáng tạo. Còn với cô gái kỹ sư nông nghiệp trẻ vừa tốt nghiệp đại học, trong chuyến đi đầu tiên trong đời, cô đã tìm thấy nguồn động lực trong chính công việc của mình, từ đó tự tin hơn trong cuộc sống và lựa chọn nghề nghiệp. Cô.
Đọc tác phẩm, ta nhận thấy các nhân vật trong truyện không có tên cụ thể, chỉ có tên chung của tác giả là do tự đặt tên nhân vật của mình theo tên nghề nghiệp. Đó là một dụng ý nghệ thuật của nhà văn: ca ngợi những con người vô danh đang âm thầm cống hiến cho đất nước. Họ không phân biệt lứa tuổi, ngành nghề, ở khắp mọi nơi trên dải đất hình chữ S này, họ lặng lẽ cống hiến sức lực, trí tuệ cho cuộc sống, cho công việc, cho quê hương ngày càng giàu đẹp, tươi vui. Đó cũng chính là nét đẹp của con người Việt Nam trong những năm kháng chiến chống ngoại xâm và xây dựng cuộc sống mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Về nghệ thuật, truyện đã xây dựng tình huống truyện hợp lý, cách kể chuyện hợp lý, tự nhiên ở ngôi thứ ba nhưng chủ yếu qua điểm nhìn của nhân vật họa sĩ, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn. Tác phẩm có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình và chính luận. Chất trữ tình là một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn và góp phần làm nên thành công của truyện. Nó toát lên ngay từ nhan đề, từ cảnh thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng của núi rừng Sa Pa được miêu tả qua con mắt nghệ sĩ, từ vẻ đẹp của cuộc đời người thanh niên một mình giữ thiên nhiên lặng lẽ, từ sự cần mẫn, nhiệt tình cống hiến trong thầm lặng. và khẩn thiết của những con người nơi đây, từ cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị trong lòng ba nhân vật, từ những suy nghĩ về con người, cuộc sống, về nghệ thuật của các nhân vật. Chất trữ tình còn tạo nên những vần thơ mượt mà, trau chuốt đầy chất thơ, giàu chất hình ảnh, âm hưởng nhẹ nhàng, mượt mà mà suy tư, ngôn ngữ như đôi cánh thơ, nâng người đọc lên những cung bậc cảm xúc thẩm mĩ. vẻ đẹp sâu sắc.
Khép lại câu chuyện cổ tích, âm vang của núi rừng Sa Pa cứ ngân nga, thì thầm, xoáy vào lòng người đọc những cánh rừng bao la. Và đằng sau màu xanh ngút ngàn ấy là những người lao động bình dị, vô danh, điển hình là chàng thanh niên làm công việc khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn. Họ là những con người mang vẻ đẹp trí tuệ với lý tưởng sống, cách sống cao đẹp, có ích với sự hy sinh thầm lặng đáng trân trọng, ngợi ca.
Xem thêm các bài văn mẫu, dàn ý bài văn lớp 9:
Mục Lục Văn Mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:
Các bộ đề lớp 9 khác