Hầu hết trên cơ thể mọi người đều xuất hiện nốt ruồi. Tuy nhiên, nốt ruồi cũng có thể là dấu hiệu nguy cơ ung thư. Bài viết dưới đây được bác sĩ chuyên khoa I Lê Ngọc Vinh, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ đưa ra một số dấu hiệu nốt ruồi báo ung thư dễ nhận biết (kèm hình ảnh) để người bệnh phát hiện và điều trị sớm.
Nốt ruồi báo ung thư là gì?
Nốt ruồi báo ung thư là loại ung thư da bắt đầu từ các tế bào hắc tố thường tạo ra sắc tố melanin quyết định màu sắc của da. Nốt ruồi ung thư thường bắt đầu trên vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như da trên cánh tay, lưng, mặt, chân; thậm chí có thể hình thành trong mắt. Các nốt ruồi này hiếm khi xảy ra bên trong cơ thể, thường xuất hiện phổ biển ở mũi hoặc cổ họng.
Dấu hiệu nhận biết nốt ruồi ung thư với nốt ruồi thường
Một số dấu hiệu nhận biết nốt ruồi ung thư với nốt ruồi thường, bao gồm:
1. Nốt ruồi bình thường
Nốt ruồi bình thường có màu đồng nhất như màu hồng, nâu hoặc đen. Người có da nâu và da đen thường có nốt ruồi màu nâu sẫm hoặc đen.Các nốt ruồi này có đường viền rõ ràng ngăn cách rõ với vùng da xung quanh. Nốt ruồi bình thường có hình bầu dục hoặc tròn và đường kính nhỏ hơn khoảng 6mm.
Hầu hết, nốt ruồi xuất hiện từ lúc mới sinh. Một số nốt ruồi mới có thể hình thành đến khoảng 40 tuổi. Mọi người thường có từ 10-40 nốt ruồi, hình thức có thể thay đổi theo thời gian và thậm chí có thể biến mất theo tuổi tác.
2. Nốt ruồi ung thư
Một số dấu hiệu nốt ruồi nguy cơ ung thư, gồm: (1)
- Hình tròn, mép nhẵn.
- Hình dáng 2 nửa không giống nhau, các cạnh không đều.
- Pha trộn 2 hoặc nhiều màu
- Kích thước lớn, rộng hơn 6mm.
- Thay đổi kích thước, hình dạng và màu sắc theo thời gian.
- Sưng.
- Đau.
- Ngứa.
- Giòn
Hình ảnh nốt ruồi ung thư
Một số hình ảnh nốt ruồi nguy cơ ung thư, bao gồm: (2)
Xem thêm: Hình ảnh nốt ruồi ung thư hắc tố dễ nhận biết, đừng chủ quan.
Nốt ruồi báo ung thư xuất hiện ở vị trí nào?
Nốt ruồi báo ung thư có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, đặc biệt phổ biến ở vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Một số ít trường hợp, nốt ruồi nguy cơ ung thư hiếm có thể xuất hiện trên mắt, lòng bàn chân, lòng bàn tay hoặc bộ phận sinh dục. Cơ thể đột nhiên xuất hiện nốt ruồi mới hoặc nốt ruồi có sẵn trên cơ thể đột ngột thay đổi có thể là dấu hiệu cảnh nguy cơ ung thư.
Vì vậy, bạn hãy kiểm tra da nếu xuất hiện bất kỳ nốt ruồi hay sự thay đổi bất thường nào, hãy đến gặp bác sĩ đơn vị Đầu Mặt Cổ để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân nốt ruồi nguy cơ ung thư
Nguyên nhân chính làm xuất hiện nốt ruồi báo ung thư là tia cực tím từ mặt trời hoặc giường tắm nắng. Nốt ruồi ung thư bắt đầu khi các tế bào hắc tố phát triển và thay đổi trong DNA. DNA có chức năng đưa ra các hướng dẫn để tế bào phát triển, nhân lên với tốc độ nhất định hoặc yêu cầu chết vào một thời điểm nhất định. Trong tế bào ung thư, những thay đổi DNA yêu cầu các tế bào ung thư tạo ra nhiều tế bào hơn một cách nhanh chóng. Tế bào ung thư có thể tiếp tục sống, các tế bào khỏe mạnh chết. (3)
Các tế bào ung thư dần hình thành một khối gọi là nốt ruồi có nguy gây cơ ung thư. Nốt ruồi này phát triển, xâm lấn và phá hủy các mô cơ thể khỏe mạnh. Theo thời gian, chúng vỡ ra và lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Khi ung thư lây lan, nó được gọi là ung thư di căn.
Tuy nhiên, tia UV không phải nguyên nhân duy nhất gây xuất hiện tất cả nốt ruồi báo ung thư. Bệnh có thể xảy ra do sự kết hợp của nhiều yếu tố khác, như:
- Tiền sử gia đình mắc bệnh u ác tính: nếu người bệnh có người thân, họ hàng gần nổi nốt ruồi nguy cơ ung thư. Người bệnh có nhiều nguy cơ mắc bệnh.
- Tiền sử bị cháy nắng: người bệnh từng có một hoặc nhiều vết cháy nắng phồng rộp nghiêm trọng có thể dễ xuất hiện nốt ruồi.
- Tiếp xúc với tia UV: tia cực tím (tia UV) phát ra từ ánh nắng mặt trời, đèn hoặc giường tắm nắng làm tăng nguy cơ ung thư da.
- Cơ thể có nhiều nốt ruồi điển hình: người bệnh xuất hiện hơn 50 nốt ruồi điển hình trên cơ thể có nguy cơ mắc ung thư hắc tố tăng cao. Ngoài ra, nếu cơ thể nổi 1 nốt ruồi không điển hình, không rõ đường viền có thể dấu hiệu cảnh nguy cơ ung thư.
- Sống gần xích đạo hoặc độ cao cao hơn: người sống gần xích đạo trái đất tiếp xúc nhiều tia nắng trực tiếp, chịu lượng UV ánh sáng từ mặt trời cao sẽ dễ nổi nốt ruồi nguy cơ ung thư. Ngoài ra, người sống ở độ cao cao hơn cùng tiếp xúc nhiều tia UV hơn nên có nguy cơ cao mắc bệnh.
- Da dễ bị cháy nắng: ai cũng có thể nổi nốt ruồi nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, bệnh này phổ biến nhất ở người da trắng. Hơn nữa, người có tóc vàng hoặc đỏ, mắt sáng màu và tàn nhang, người bệnh có nhiều khả năng mắc bệnh.
- Hệ miễn dịch suy yếu: người có hệ thống miễn dịch suy yếu do thuốc để kiểm soát hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như sau khi cấy ghép nội tạng hoặc người nhiễm HIV, có nguy cơ xuất hiện nốt ruồi ung thư.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Người bệnh hãy đi gặp bác sĩ ngay, nếu: (4)
- Nốt ruồi thay đổi kích thước, hình dạng hoặc màu sắc.
- Nốt ruồi đau hoặc ngứa.
- Nốt ruồi bị viêm, chảy máu hoặc đóng vảy.
- Cơ thể xuất hiện vết mới hoặc bất thường trên da và không biến mất sau một vài tuần.
- Xuất hiện vùng tối dưới móng tay, không phải do chấn thương.
Việc phát hiện nốt ruồi báo ung thư càng sớm, việc điều trị sẽ càng dễ dàng. Hãy đến đơn vị Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM để được các bác sĩ khám, kiểm tra và lên liệu trình điều trị phù hợp với tình trạng bệnh.
Tìm hiểu thêm: Khám nốt ruồi tại TPHCM ở đâu uy tín?
Chẩn đoán nốt ruồi báo ung thư như thế nào?
Bác sĩ sẽ chẩn đoán nốt ruồi báo ung thư bằng những cách sau:
- Khám thể chất: bác sĩ sẽ kiểm tra lịch sử sức khỏe của người bệnh. Đồng thời, bác sĩ kiểm tra da và tìm nốt ruồi nguy cơ ung thư trên cơ thể người bệnh.
- Sinh thiết: phương pháp này sẽ lấy 1 mẫu mô để xét nghiệm. Sinh thiết có 2 dạng phổ biến được dùng tùy vào từng tình trạng của người bệnh, cụ thể:
- Sinh thiết cú đấm: kỹ thuật này khá phổ biến. Bác sĩ sẽ lấy lưỡi dao tròn ép vào vùng da xung quanh chúng.
- Sinh thiết cắt bỏ: kỹ thuật này sử dụng dao mổ để cắt bỏ toàn bộ nốt ruồi và một số mô khỏe mạnh xung quanh.
- Xác định mức độ và kích thước: nếu bác sĩ chẩn đoán người bệnh có nốt ruồi nguy cơ ung thư. Bác sĩ sẽ tiếp tục xác định giai đoạn ung thư bằng một số dấu hiệu như:
- Xác định độ dày: nốt ruồi nguy cơ ung thư càng dày thì bệnh càng nghiêm trọng. Độ dày nốt ruồi được bác sĩ quan sát dưới kính hiển vi và đo bằng công cụ đặc biệt. Bác sĩ sẽ dựa vào độ dày nốt ruồi nguy cơ ung thư để lên kế hoạch điều trị phù hợp. Nếu nốt ruồi mỏng, người bệnh có thể chỉ cần phẫu thuật để loại bỏ ung thư và một số mô khỏe mạnh xung quanh. Nếu nốt ruồi này dày, bác sĩ sẽ xét nghiệm tiếp để kiểm tra ung thư có lan rộng hay không trước khi điều trị.
- Kiểm tra các khối u có lan đến các hạch bạch huyết hay không: khi nốt ruồi nguy cơ ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó, người bệnh cần sinh thiết hạch trọng điểm. Bác sĩ sẽ tiêm thuốc nhuộm vào khu vực nốt ruồi nguy cơ ung thư đã được loại bỏ. Thuốc nhuộm sẽ loại bỏ các hạch bạch huyết gần đó và kiểm tra tế bào ung thư. Nếu những hạch bạch huyết đầu tiên - hạch bạch huyết canh gác không bị ung thư thì có thể nốt ruồi nguy cơ ung thư chưa lan rộng.
- Kiểm tra dấu hiệu ung thư ngoài da: bác sĩ sẽ cho người bệnh xét nghiệm hình ảnh như X-quang, MRI, CT và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) để kiểm tra dấu hiệu ung thư ở các khu vực khác trong cơ thể. Các xét nghiệm hình ảnh này thường không sử dụng với nốt ruồi báo ung thư nhỏ và nguy cơ lan ra ngoài da thấp.
Nốt ruồi ung thư có chữa được không?
Nốt ruồi ung thư chữa được, bác sĩ thường phẫu thuật để loại bỏ. Các nốt ruồi báo ung thư mỏng có thể điều trị sạch hoàn toàn chỉ trong quá trình sinh thiết, không dùng phương pháp nào thêm. Với nốt ruồi nguy cơ ung day hơn cần điều trị nhiều phương pháp khác nhau, gồm:
1. Phẫu thuật
Phương pháp phẫu thuật sẽ loại bỏ nốt ruồi báo ung thư và một số mô khỏe mạnh xung quanh. Người bệnh có nốt ruồi nhỏ và mỏng, bác sĩ chỉ cần phẫu thuật để lại bỏ tế bào ung thư. Với nốt ruồi nguy cơ ung thư phát triển sâu hơn vào da sẽ có nguy cơ cao ung thư đã lan rộng và có thể lan đến các hạch bạch huyết gần đó. Bác sĩ sẽ phẫu thuật để loại bỏ các hạch bạch huyết. Đồng thời, bác sĩ sử dụng thêm các phương pháp điều trị khác nhằm đảm bảo tất cả các tế bào ung thư đều bị tiêu diệt.
2. Xạ trị
Xạ trị là phương pháp tiêu diệt tế bào ung thư bằng chùm năng lượng mạnh từ tia X, proton hoặc các nguồn khác. Người bệnh sẽ nằm trên bàn, máy di chuyển xung quanh và hướng bức xạ đến các điểm cần điều trị trên cơ thể.
Xạ trị có thể được hướng đến hạch bạch huyết nếu nốt ruồi ung thư đã lan rộng. Ngoài ra, xạ trị cũng hỗ trợ điều trị các nốt ruồi có kích thước lớn mà phương pháp phẫu thuật không thể loại bỏ hoàn toàn được. Với nốt ruồi nguy cơ ung thư lan sang các vùng khác của cơ thể, xạ trị giúp giảm triệu chứng.
3. Liệu pháp miễn dịch
Liệu pháp miễn dịch là phương pháp điều trị bằng thuốc giúp hệ thống miễn dịch trong cơ thể tiêu diệt các tế bào ung thư. Hệ thống miễn dịch có chức năng chống lại bệnh bằng cách tấn công vi trùng và tế bào gây nguy hiểm cho cơ thể. Tế bào ung thư thường sẽ trốn hệ thống miễn dịch để tồn tại. Liệu pháp miễn dịch giúp các tế bào của hệ miễn dịch tìm và tiêu diệt các tế bào ung thư.
Liệu pháp miễn dịch được sử dụng sau khi phẫu thuật ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết hoặc đến khu vực khác trong cơ thể. Khi bác sĩ dùng phương pháp phẫu thuật không loại bỏ nốt ruồi hoàn toàn được, liệu pháp miễn dịch sẽ được tiêm trực tiếp vào khối u ác tính để điều trị triệt để.
4. Liệu pháp nhắm mục tiêu
Liệu pháp nhắm mục tiêu là phương pháp điều trị sử dụng các loại thuốc ngăn hóa chất cụ thể để làm tế bào ung thư chết. Liệu pháp nhắm mục tiêu thường được dùng khi ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết hoặc đến các khu vực khác trong cơ thể. Các tế bào từ khối u ác tính của bạn có thể được kiểm tra để xem liệu liệu pháp nhắm mục tiêu có hiệu quả chống lại bệnh ung thư của bạn hay không.
5. Hóa trị
Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư bằng thuốc mạnh. Hầu hết, thuốc hóa trị được truyền qua tĩnh mạch và một số thuốc dạng viên. Hóa trị giúp kiểm soát nốt ruồi nguy cơ ung thư không đáp ứng được với các phương pháp điều trị khác. Với phương pháp hóa trị, bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật truyền dịch chân tay cách ly là việc truyền thuốc vào tĩnh mạch ở cánh tay hoặc chân.
Trong thủ tục này, máu ở cánh tay hoặc chân không di chuyển đến các vùng khác trên cơ thể trong một thời gian ngắn. Điều này giúp thuốc hóa trị ở gần khối u ác tính được giữ lại và không ảnh hưởng đến các bộ phận khác trên cơ thể.
Biện pháp phòng ngừa
Một số biện pháp phòng ngừa nguy cơ xuất hiện nốt ruồi nguy cơ ung thư và các bệnh ung thư da khác, bao gồm:
- Tránh đèn và giường tắm nắng.
- Tránh nắng buổi trưa.
- Kiểm tra da thường xuyên để phát hiện các tế bào da mới phát triển.
- Tìm kiếm những thay đổi ở nốt ruồi, tàn nhang, vết sưng tấy và vết bớt trên da.
- Mặc áo chống nắng hoặc che chắn kỹ trước khi đi ra ngoài.
- Đeo kính râm.
- Thoa kem chống nắng phổ rộng SPF 30+ thường xuyên, ngay cả trong những ngày nhiều mây và sau 2 giờ thoa lại 1 lần hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc đổ mồ hôi.
Nốt ruồi báo ung thư là tình trạng rất nguy hiểm. Nếu không điều trị, ung thư có thể di căn nhanh gây ung thư các cơ quan khác trong cơ thể như phổi, gan, não, xương,… Thông qua bài viết trên, bạn biết được dấu hiệu nốt ruồi nguy cơ ung thư và đến gặp khác sĩ khoa Ngoại Vú - Đầu Mặt Cổ để được điều trị kịp thời, ngăn biến chứng ảnh hưởng đến tính mạng.
