Bài giảng: Trao duyên – Cô Trương Khánh Linh (giáo viên )
Đề bài: Dàn ý Phân tích nỗi đau của Thúy Kiều qua đoạn trích “Thay Duyên” (từ Truyện Kiều) của Nguyễn Du.
I. Giới thiệu
– Giới thiệu tác giả Nguyễn Du (vị trí trong văn học), tác phẩm Truyện Kiều (giá trị đặc sắc), đoạn trích nhân duyên (vị trí, nội dung đoạn trích).
– Khái quát nỗi đau của Kiều trong đoạn trích “Thay Duyên”: Đó là những bi kịch đau đớn của một kiếp tài hoa và bất hạnh. Qua đó thể hiện sự đồng cảm, xót xa của tác giả.
II. Thân thể
1. Nỗi đau phải lựa chọn giữa tình yêu và chữ hiếu.
– Kiều kể về mối tình say đắm với chàng Kim:
+ Thời gian: “Khi ngày…khi đêm”: Sự gắn bó thiết tha của Kim và Kiều
+ Hành động: “Chiếc quạt, chén thề”: Nhắc lại những kỉ niệm đẹp, những lời hứa của hai người
– “Bão nào”: Kiều nhắc đến sóng gió, tai ương của gia đình.
– Thúy Kiều phải đứng giữa hai sự lựa chọn: Tình yêu và chữ hiếu. Cuối cùng Kiều đã chọn chữ Hiếu mà hy sinh chữ tình.
→ Mối tình Kim – Kiều nồng nàn nhưng mong manh, dang dở và đầy bất hạnh. Phải hi sinh chữ tình Kiều là điều vô cùng đau đớn và đáng thương.
2. Nỗi đau phải trao tình yêu.
một. Lời nói và hành động ân nghĩa của Kiều
– Từ ngữ:
+ “Tín”: mong tin, mang âm điệu nặng trĩu gợi nỗi đau khó nói thành lời.
+ “Chịu”: giọng điệu cầu xin, van xin.
– Hành động: “Ối giời” thể hiện sự thay đổi cấp bậc, van xin vì đó là sự tin cậy vô cùng quan trọng.
→ Lời nói và hành động khẩn trương, trang trọng vì Kiều biết hành động trao duyên của mình có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời Vân.
b. Lý do của ân sủng:
– Kiều nhắc đến tuổi trẻ, tình máu mủ, cái chết của Vân
→ Lập luận vô cùng sắc bén đầy lí lẽ, thuyết phục bằng cả lý trí và tình cảm khiến Vân không thể từ chối
→ Kiều đang cố gắng kìm chế cảm xúc của mình dù vô cùng đau đớn.
c. Kiều tặng tôi một kỷ vật.
– Kỉ vật: Cái vành, tấm mây
→ Kỷ vật giản dị mà thiêng liêng, gợi về quá khứ hạnh phúc.
→ Kiều đau đớn khi nhớ đến mối tình đẹp
– Cách nói: “Phận này giữ – đây là chung”: Sự căng thẳng, mâu thuẫn trong tâm trạng của Kiều.
→ Kiều đau đớn, dằn vặt tột độ khi trao đi kỉ vật tình yêu. Khi lý trí không thể làm chủ, cô quyết định giữ lấy tình yêu mà chỉ phó mặc cho số phận.
d. Kiều khuyên tôi.
– Từ ngữ chỉ cái chết: lư hương, gió se lạnh, linh hồn, cành liễu tàn, đài đêm, oan người,
→ Dự cảm tương lai chẳng lành, tuyệt vọng tột cùng.
⇒ Còn gì đau đớn hơn khi Kiều phải đi trao duyên mà trong lòng nàng vẫn còn yêu rất nhiều. Đó là bi kịch lớn của tình yêu.
⇒ Người mà Kiều dành tình cảm cho mình chính là người chị vì đó là người mà Kiều tin tưởng nhất nhưng điều đó lại khiến nỗi đau của Kiều lớn hơn vì lo lắng cho tương lai của Vân sẽ ra sao.
3. Nỗi đau của một cuộc đời dở dang, đứt đoạn, trôi nổi, lỡ dở
– Sử dụng nhiều thành ngữ.
+ “Gương vỡ lại lành”: Biểu thị sự tan vỡ
+ “Nhân duyên ngắn ngủi”: Tình yêu mong manh, dễ vỡ, dễ vỡ
+ “Bạc như vôi”: Số phận hẩm hiu, nghiệt ngã
+ “Nước chảy, hoa trôi làng”: Lênh đênh, lênh đênh, nhớ làng
→ Hình ảnh khắc họa một số phận đầy đau khổ, dở dang, kém may mắn, lênh đênh.
– Nguyễn Du đã mở ra hai chiều thời gian hiện tại và quá khứ. Quá khứ “đầy yêu thương” đầy hạnh phúc, còn hiện tại đầy đau thương, mất mát, khắc khoải.
→ Sự tương phản nhấn mạnh và khắc sâu bi kịch đau đớn của Kiều, nàng càng nuối tiếc quá khứ tươi đẹp bao nhiêu thì hiện thực lại càng bẽ bàng, thất vọng bấy nhiêu.
⇒ Hiện thực cuộc đời Thúy Kiều đầy đau thương, muộn phiền. Chính Kiều là người ý thức rõ nhất cuộc đời mình nên càng đau đớn hơn.
III. Chấm dứt
– Khái quát nỗi đau nội tâm của Kiều trong đoạn trích
– Bày tỏ suy nghĩ: xót thương, cảm thông, chia sẻ với nỗi đau của Kiều.
Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 10:
Các bài giải bài tập lớp 10 sách mới:
cho-duyên.jsp
Giải bài tập lớp 10 theo sách mới môn học