Nếu bạn là người nuôi cá thì ắt hẳn bạn không còn xa lạ gì với loại giun màu đỏ này. Trùn chỉ là loại thức ăn tươi sống được sử dụng làm thức ăn cho cá tự rất rất lâu về trước.
Trùn chỉ có mặt tại khắp mọi nơi trên thế giới, thường là tại các vùng nước bùn, và bạn có thể thu hoạch trùn chỉ ngoài tự nhiên một cách vô cùng dễ dàng.
Về trùn chỉ
Trùn chỉ có tên khoa học là Tubifex spp, sống tại nhiều khu vực nước khác nhau như cống, khu vực ao hồ, nước bùn,.. Chúng thường sống tại khu vực nước tĩnh và có nhiều vật chất hữu cơ phân hủy. Trùn chỉ có khả năng chịu được nước nghèo oxy cùng với mức độ ô nhiễm do chất hữu cơ cao.
Chúng có tập tính vùi đầu xuống dưới đáy nền nước và duỗi thân ra ngoài, uốn qua lại trong nước. Chúng hô hấp qua da trong khi tiêu thụ chất thải hữu cơ giúp cân bằng lại môi trường tại các khu vực bị ô nhiễm.
Trùn chỉ là loài lưỡng tính, có nghĩa là chúng sở hữu cả bộ phận sinh dục đực lẫn cái trên một cá thể. Trong quá trình sinh sản, hai cá thể trùn chỉ thụ tinh chéo cho lẫn nhau. Sau đó chúng tạo các bọc trứng ở trong cơ thể. Sớm sau đó trùn chỉ mới nở sẽ chui ra khỏi trứng bằng cách uốn qua lại và bơi ra ngoài.
Tại sao trùn chỉ được sử dụng làm thức ăn cho cá?
Trùn chỉ được sử dụng làm thức ăn cho cá một cách rộng rãi bởi nhiều nguyên nhân. Đầu tiên là chúng có rất nhiều trong tự nhiên, sinh sản nhiều và dễ dàng thu hoạch.
Trùn chỉ chứa nhiều chất giúp cho cá phát triển nhanh và giàu protein. Các loại cá lớn cũng như cá nhỏ đều có thể được cho ăn trùn chỉ.
Khi bạn nuôi cá bột thì trùn chỉ cũng là loại thức ăn hữu ích để thúc cá bột tăng trưởng nhanh.
Tuy vậy trùn chỉ không phải là loại thức ăn tối ưu nhất bởi bạn vẫn cần phải lưu ý một số điều trước khi sử dụng chúng bởi chúng có thể chứa các loại ký sinh hoặc chất thải không tốt khi được khai thác ngoài tự nhiên.
Cách nuôi trùn chỉ không cần oxy
Cách 1: Sử dụng chậu nhỏ nông
Tuy rằng trùn chỉ có thể sống được trong khu vực nước bẩn và nghèo oxy trong tự nhiên nhưng chúng sẽ chết nhanh nếu bạn nuôi chúng không có sủi oxy tại nhà.
Cách tốt để trùn luôn có đủ oxy để sống là giữ chúng tại các chậu với miệng đủ rộng và nông. Sau khi mua trùn chỉ về bạn rửa sạch lại chúng với nước sạch và cho chúng vào trong chậu mới. Bạn lưu ý là chỉ để nước vừa đủ để trùn chỉ vẫn nổi lên trên mặt nước một tẹo. Bạn cũng có thể rắc thêm cho trùn chỉ một ít thức ăn cho cá để chúng ăn và thay nước 2-3 ngày một lần hoặc thay nước khi thấy nước hôi.
Cách 2: Giữ trong hộp cất tủ lạnh
Cho trùn chỉ vào một hộp nhỏ cùng với một ít nước, bạn có thể cho hộp nhỏ vào hộp lớn và bỏ vài viên đá vào xung quanh để hộp có thể mát đều hơn.
Đóng kín nắp hộp và cho trùn chỉ vào trong ngăn mát tủ lạnh.
Bỏ trùn chỉ ra khi cho cá ăn. Làm vậy có thể làm trao đổi chất của trùn chỉ chậm lại và giúp chúng không bị chết. Bạn có thể giữ cho trùn chỉ tươi sống trong vòng 7 ngày hoặc hơn.
Cách 3: Nuôi trong chậu nước với nước nhỏ giọt
Nếu bạn không thành công với các cách trên thì bạn có thể sử dụng nước nhỏ giọt để nuôi trùn chỉ. Làm vậy có thể đảm bảo được trùn chỉ luôn có đủ oxy, nước sạch cũng như dòng chảy chậm để sống.
Bạn chỉ cần chuẩn bị một chậu rộng và nông để đựng trùn chỉ và đặt dưới vòi nước nhỏ giọt hoặc làm dụng cụ để nước có thể nhỏ giọt xuống.
Cách 4: Nuôi trong thùng nước lớn với rong
Đây cũng là cách để có thể nuôi được trùn chỉ sống cực lâu. Nếu bạn có thùng lớn cộng với ít rong(link lazada) thì bạn có thể nuôi được trùn chỉ và không cần sủi oxy. Bạn chỉ cần đổ ngập thùng với nước nông tầm 10-15cm, cho thêm rong, bèo(link lazada) và cho trùn chỉ vào theo từng cụm một. Không gian sống thoải mái cùng với lượng thức ăn tự nhiên có thể giữ cho trùn chỉ sống lâu mà không cần phải thay nước.
Cách 5: Đông lạnh trùn chỉ
Nếu bạn cảm thấy nuôi và giữ trùn chỉ sống quá tốn công sức và thời gian thì bạn luôn có thể đông lạnh trùn chỉ.
Bạn cần mua các túi zip nhỏ và cho số lượng trùn chỉ đủ dùng trong 1-2 lần cho ăn vào bên trong. Sau đó bạn hãy cất túi zip vào ngăn đá để bảo quản. Trùn chỉ đông lạnh có thể được sử dụng trong vòng 6 tháng. Trước khi sử dụng bạn hãy bỏ trùn chỉ ra và rã đông trong chậu nước riêng trước khi cho cá ăn. Hoặc bạn chỉ cần bẻ trùn chỉ thành các miếng nhỏ và thả vào bể cá cũng được.
Lưu ý là bạn không nên đông lạnh lại trùn chỉ sau khi rã đông bởi hàm lượng dinh dưỡng của như chất lượng của trùn chỉ sẽ mất rất nhiều và sẽ không còn được đảm bảo nữa.
Lưu ý khi sử dụng trùn chỉ
Hầu hết trùn chỉ bây giờ đều được nuôi công nghiệp thay vì được bắt ngoài tự nhiên nên nguy cơ trùn mang bệnh cũng sẽ giảm đáng kể. Tuy vậy sau khi mua trùn chỉ về bạn cần nuôi chúng trong nước sạch một thời gian để chúng có thể thải hết chất trong đường tiêu hóa ra trước khi cho cá ăn để giảm khả năng gây bệnh cho cá.
Làm đông lạnh trùn chỉ trước khi cho cá ăn cũng là một cách thức giúp diệt một số loại vi khuẩn gây bệnh.
Bạn cũng nên sử dụng trùn chỉ kết hợp với các loại thức ăn khác thay vì chỉ sử dụng chúng làm nguồn thức ăn chính. Trùn chỉ có thể giàu protein nhưng cũng chứa nhiều chất béo và amino acid không cần thiết cho cá. Cá ăn nhiều trùn chỉ có thể lớn nhanh hơn nhưng chúng cũng có thể yếu hơn so với cá được ăn chế độ thức ăn đa dạng.
Mình thường dùng cám thái (link lazada) để cho các loại cá bé ăn.
Bạn cũng có thể cho cá ăn xen kẽ đồ ăn giàu protein như là artemia sấy khô (link lazada) để giúp cá lớn nhanh và lên màu đẹp.
