Trọng âm trong câu (sentence stress) là gì?
Trọng âm của câu (sentence stress) là những từ ngữ được nhấn mạnh trong câu, thường được phát âm to hơn và chậm hơn so với những từ còn lại (phát âm nhẹ hơn và nhanh hơn). Người học có thể đã quen với việc nhấn trọng âm của một từ, dưới đây là một ví dụ về trọng âm trong câu để người học có thể hiểu rõ hơn:
The kids are at the park.
Do you have any brothers or sisters?
Why aren’t you doing your homework?
He bought a red car for his daughter.
Trong các ví dụ trên, những từ gạch chân là trọng âm trong câu, những từ này sẽ được người nói nhấn mạnh hơn so với những từ còn lại. Hơn nữa, trọng âm của những từ này cũng được nhấn mạnh hơn.
Tầm quan trọng của trọng âm trong câu tiếng Anh
Tiếng Anh tuy không có thanh điệu như Tiếng Việt nhưng là ngôn ngữ đa âm tiết và chú trọng vào cách nhấn trọng âm. Những từ có hai âm tiết trở lên luôn có một âm tiết phát âm khác biệt hẳn so với những âm tiết còn lại về độ dài, độ lớn và độ cao. Thường khi nhắc đến trọng âm, người học thường chỉ tập trung vào trọng âm của từ mà bỏ sót trọng âm của câu.
Trong câu luôn có những từ ngữ được nhấn mạnh so với những từ ngữ khác, đem lại giai điệu, hay còn gọi là tiếng nhạc trong ngôn ngữ. Việc nhấn đúng trọng âm không chỉ khiến người học sử dụng ngôn ngữ tự nhiên mà còn giúp người học có nhận thức tốt hơn khi nghe Tiếng Anh.
Bởi một trong những khó khăn của người học trong kỹ năng nghe IELTS Listening là chỉ bắt được một vài từ vựng được nhấn mạnh và bỏ sót các cụm từ khác thường bị người bản xứ đọc lướt, dẫn đến khó có thể nghe hiểu hoàn toàn đoạn hội thoại. Vậy nên việc luyện nghe cũng như luyện đọc các trọng âm trong câu là rất quan trọng.
Hơn nữa. trong một số trường hợp, trọng âm của câu thay đổi sẽ dẫn đến mục đích cũng như ý nghĩa của câu thay đổi. Ví dụ: Trong câu “I asked you to buy me a bunch of red roses”, nếu người học nhấn vào các từ khác nhau, ý nghĩa của câu sẽ thay đổi.
I asked you to buy me a bunch of red roses.
I asked you to buy me a bunch of red roses.
Nếu người học nhấn trọng âm câu vào từ “you”, câu này sẽ mang nghĩa là tôi nhờ bạn mua hoa hồng chứ không phải ai khác (nhấn mạnh vào đối tượng). Tương tự, trọng âm của câu là red thì câu sẽ mang nghĩa là tôi nhờ bạn mua hoa hồng màu đỏ chứ không phải hoa hồng màu khác (nhấn mạnh vào màu của hoa).
Các quy tắc về trọng âm của câu
Nhấn mạnh các từ thuộc về mặt nội dung (content words)
Các từ thuộc về mặt nội dung là các từ quan trọng, nắm giữ ý chính trong câu, thường là các danh từ, động từ, tính từ,… Như trong các ví dụ ở trên, các từ được nhấn mạnh đều là các từ thuộc về mặt nội dung:
Ví dụ trong câu trên, hai danh từ “kids” và “park” được nhấn mạnh vì chúng chứa nội dung chính của câu.
Bài viết sẽ tổng hợp một số content words thường được nhấn trọng âm trong câu và đưa ra ví dụ để người học luyện tập
(Lưu ý: Những từ in đậm trong ví dụ là những từ cần nhấn trọng âm, những từ được gạch chân là những từ theo từng loại content words.)
Content words
Ví dụ
Danh từ
Peter is a doctor.
There is a bakery on Green Street.
He put his bag on the table in the hall.
Động từ
She wants to buy a car.
She is reading the book you bought yesterday.
The children spent the afternoon playing with their new toys.
Tính từ
You did a beautiful thing in helping those poor children.
It is always interesting to hear other people‘s point of view
Did you have a good time at the party?
Trạng từ
Could you please speak more slowly?
The country depends heavily on foreign aid.
Unfortunately, there’s nothing I can do about your problem.
Các từ dạng phủ định
You’ll feel cold if you don’t wear a coat.
I’m sorry I didn’t phone you, but I’ve been very busy recently.
You shouldn’t come to the party because you wasn’t invited.
I’ve never been to Paris before but I heard that it was a beautiful city.
Từ để hỏi (What, Where…)
What do you do for a living?
Where do you come from?
How often do you go to the cinema?
Ở trong câu, từ content word cuối cùng thường được nhấn mạnh nhất.
Ví dụ:
A suspect has been arrested - Từ arrested sẽ được nhấn mạnh nhất.
The neighbors have been complaining - Từ complaining sẽ được nhấn mạnh nhất.
Không nhấn vào những từ về mặt cấu trúc (structure words)
Những từ thuộc về mặt cấu trúc là những từ phụ trợ cấu tạo ngữ pháp cho câu, làm cho câu đúng về mặt cấu trúc hoặc ngữ pháp. Nếu trong một câu, các từ thuộc về mặt cấu trúc bị lược bỏ đi, chỉ còn những từ thuộc về mặt nội dung thì người nghe vẫn hiểu được phần nào nghĩa của câu. Ngược lại nếu bỏ đi content words thì người nghe không thể hiểu được ý nghĩa của câu.
Ví dụ như trong câu: How often do you go to the cinema? Nếu bỏ các structure words đi thì câu sẽ còn là: How often go cinema? - người học sẽ vẫn hiểu được phần nào nghĩa của câu này.
Structure words thường ít quan trọng hơn nên không được nhấn trọng âm khi nói, người nói sẽ đọc lướt qua những từ này:
Structure words
Ví dụ
Đại từ
I, you, he, she, it …
Giới từ
In, on, to, at, for, from …
Mạo từ
A, an, the
Từ nối
For, but, and, so, yet, nor …
Động từ to be
Am, is, are, was, were …
Trợ động từ
Do, does, did
Khi các từ về mặt cấu trúc được đọc lướt, các nguyên âm trong từ thường được chuyển thành âm /ə/. Ví dụ:
To trở thành /tə/
And trở thành /ən/
For trở thành /fər/
Tổng kết
Trọng âm trong câu tiếng Anh (sentence stress) là một yếu tố quan trọng giúp câu nói trở nên tự nhiên hơn. Trong quá trình luyện nói Tiếng Anh nói chung và luyện thi IELTS Speaking nói riêng, người học nên luyện tập cách nhấn trọng âm theo các quy tắc đã nêu ở trên thay vì chỉ chú trọng vào trọng âm của một từ.
Phương Anh Hoàng